| ที่ |
ชื่อจารึก (สามารถ Click และ Hyperlink ไปดูรายละเอียดได้) |
ที่มา รายละเอียดโดยสังเขป |
ภาพประกอบ |
| 001 |
จารึกหลักที่ 1: จารึกพ่อขุนรามคำแหง |
พบที่เนินปราสาทเมืองเก่าสุโขทัย ต.เมืองเก่า อ.เมือง จ.สุโขทัย |
.jpg)
ที่มา: en.wikipedia.org, วันที่เข้าถึง 25 เมษายน 2563. |
| 002 |
จารึกหลักที่ 2: จารึกวัดศรีชุม |
เป็นจารึกหลักที่ 2 ในประมวญจารึกไทย ซึ่งทำให้เห็นสภาพสังคม กิจกรรม ประเพณี ความเชื่อของคนยุคสุโขทัยได้เป็นอย่างดี |
จารึกวัดศรีชุม, ที่มา: de.sac.or.th, วันที่เข้าถึง 01 มีนาคม 2563.
|
| 005 |
จารึกหลักที่ 5: จารึกวัดป่ามะม่วง |
เป็นจารึกภาษาไทยระยะแรก ๆ ที่ปรากฎเป็นหลักฐาน |
 |
| 045 |
จารึกหลักที่ 45: จารึกปู่ขุนจิดขุนจอด |
จารึกหลักที่ 45 พบจากการขุดแต่งวัดมหาธาตุ อำเภอเมือง จังหวัดสุโขทัย เมื่อปีพุทธศักราช 2499 โดยหน่วยขุดแต่งและบูรณะเมืองสุโขทัย กองโบราณคดี กรมศิลปากร และได้เก็บรักษาไว้ที่คลังพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ จังหวัดปทุมธานี เมื่อพ.ศ. 2557 ปัจจุบันจัดแสดงอยู่ภายในห้องจัดแสดงประวัติศาสตร์สุโขทัย อาคารประพาสพิพิธภัณฑ์ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร กรุงเทพมหานคร |
 |
| 046 |
จารึกหลักที่ 46: จารึกวัดตาเถรขึงหนัง |
เป็นจารึกที่ใช้ภาษากัมพูชาโบราณ บาลี และไทย ที่วัดศรีพิจิตรกีรติกัลยาราม ต.เมืองเก่า อ.เมือง จ.สุโขทัย ซึ่งกล่าวถึงพระราชชนนีศรีธรรมราชมาดา และพระมหาธรรมราชาธิบดี ฯ |
 |
| 049 |
จารึกหลักที่ 49: จารึกวัดสรศักดิ์ |
ศิลาจารึกวัดสรศักดิ์ ศิลปะสุโขทัย พุทธศตวรรษที่ 20 (พ.ศ. 1960) พบที่ริมตระพังสอ ต.เมืองเก่า อ.เมือง จ.สุโขทัย ปัจจุบันจัดแสดง ณ พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ รามคำแหง ด้านที่ 2 ของจารึกเป็นภาพลายเส้นรูปพระพุทธรูปลีลา (พระเจ้าหย่อนตีน) ซึ่งอาจเป็นเหตุการณ์เมื่อครั้งพระพุทธเจ้าเสด็จลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ มีพระสาวก และเทวดาประนมมือขนาบข้าง |
 |
| 057 |
จารึกสด๊กก๊อกธม (Sdok Kok Thom Inscription) |
โดยเฉพาะจารึก หลักที่ 2 (classified K.235) ได้บันทึกเรื่องราวประวัติศาสตร์ชนชาติกัมพูชาเป็นช่วงระยะเวลานานถึง 200 ปี นับตั้งแต่สมัยพระเจ้าชัยวรมเทวะที่ 2 (พ.ศ.1345-1393) เป็นกษัตริย์ลำดับแรกในยุคเมืองพระนคร ที่ทรงประทับที่พนมกุเลน แล้วสร้างนครหลวงที่ หริหราลัย จนถึงสมัยพระเจ้าอุทัยทิตยวรมเทวะที่ 2 (พ.ศ.1593-1609) |
 |
| 064 |
จารึกหลักที่ 64: จารึกคำปู่สบถ |
(จารึกหลักที่ 64) ลักษณะเป็นจารึกหินทรายทรงสี่เหลี่ยม อักษรไทยสุโขทัย (พุทธศตวรรษที่ 20) ภาษาไทย จารึกหลักนี้มี 2 ด้าน จำนวน 36 บรรทัด ด้านที่ 1 มี 26 บรรทัด ด้านที่ 2 มี 10 บรรทัด สันนิษฐานว่าจารึก พ.ศ.1935 พร้อมกับจารึกหลักที่ 45 (จารึกปู่ขุนจิดขุนจอด) ที่วัดมหาธาตุ สุโขทัย มีขนาด กว้าง 56.5 เซนติเมตร ยาว 39 เซนติเมตร จารึกอยู่ในสภาพชำรุดแตกหักไม่สมบูรณ์ สันนิษฐานว่า เดิมคงเป็นแผ่นหินรูปใบเสมา พระโสภณธรรมวาที รองเจ้าคณะจังหวัดน่าน ให้ยืมจัดแสดง ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติน่าน |
 |
| 106 |
จารึกหลักที่ 106: จารึกวัดช้างล้อม |
|
|
| 107 |
จารึกหลักที่ 107: จารึกวัดบางสนุก |
บ้างก็เรียกจารึกวัดปงสนุก, ตัวอักษรคล้ายกันกับศิลาจารึกหลักที่ 1 พ่อขุนรามคำแหงมหาราช. แต่สระจะคล้ายกับภาษาไทยปัจจุบัน |
 |
| |
จารึกอยุธยา ไม่ทราบปี |
แสดงในพิพิธภัณฑ์พระราชวังจันทรเกษม หัวรอ อยุธยา ที่มา: Facebook ห้อง "นครประวัติศาสตร์ กรุงศรีอยุธยา", วันที่เข้าถึง 26 มิ.ย.2563 แสดงให้เห็นภาษาไทยในช่วงปลายกรุงศรีฯ ซึ่งสามารถอ่านได้ง่าย |
 |
