Home / Knowledge : อาณาจักรกรุงศรีอยุธยา

อาณาจักรกรุงศรีอยุธยา ตอนที่ 5: เจ้านครอินทร์ และเจ้าสามพระยา

ภาพประกอบด้านข้างซ้าย เป็น "พระปรางค์ศรีรัตนมหาธาตุ" เป็นปรางค์ประธานของวัดไชยวัฒนาราม ซึ่งตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยาฝั่งตะวันตก นอกเกาะเมือง เป็นวัดที่พระเจ้าปราสาททอง (พ.ศ.2173-2198) กษัตริย์กรุงศรีฯ องค์ที่ 24 โปรดฯ ให้สร้างขึ้น เมื่อ พ.ศ.2173 วัดนี้ได้ชื่อว่าเป็นโบราณสถานที่มีความงดงามมากแห่งหนึ่ง ความสำคัญอีกประการหนึ่งคือ มีนักวิชาการส่วนหนึ่งได้สันนิษฐานว่า วัดนี้เป็นที่ฝังพระศพของเจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร์ (เจ้าฟ้ากุ้ง) กวีเอกสมัยอยุธยาตอนปลายกับเจ้าฟ้าสังวาล ซึ่งต้องพระราชอาญาโบยจนสิ้นพระชนม์ ในรัชสมัยของพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ.

ที่มา. จาก.travel.kapook.com/view75900.html, วันที่สืบค้น 03 ตุลาคม 2558.

First revision: Oct.03, 2015
Last change: Nov.06, 2021
สืบค้น รวบรวม เรียบเรียง และปริวรรตโดย อภิรักษ์ กาญจนคงคา.

อาณาจักรกรุงศรีอยุธยา ตอนที่ 5: เจ้านครอินทร์ และเจ้าสามพระยา

7. สมเด็จพระอินทราชา (เจ้านครอินทร์)^{1, 2}

	พระอิสริยยศ	กษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยา
	ราชวงศ์	สุพรรณภูมิ
	ครองราชย์	พ.ศ.1952 - 1967
	รวมระยะเวลาครองราชย์	15 ปี
	รัชกาลก่อน	สมเด็จพระพระรามราชาธิราช
	รัชกาลถัดไป	สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 (เจ้าสามพระยา)
	พระราชสมภพ	พ.ศ.1902
	สวรรคต	พ.ศ.1967
	พระราชบิดา	NA.-เป็นอนุชาของขุนหลวงพะงั่ว
	พระราชมารดา	NA.-เป็นเชื้อสายราชวงศ์สุโขทัย
	ราชบุตร-ธิดา	1) เจ้าอ้ายพระยา 2) เจ้ายี่พระยา 3) เจ้าสามพระยา (สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่่ 2)

สมเด็จพระอินทราชา (เจ้านครอินทร์) หรือ สมเด็จพระรามาธิบดีศรีนครินทราธิราช หรือ สมเด็จพระนครินทราธิราช สมภพเมื่อ พ.ศ.1902 พระองค์เป็นหลาน (พระราชนัดดา) ของขุนหลวงพะงั่ว (สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1) และเสด็จขึ้นครองราชย์เป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ 6 แห่งกรุงศรีอยุธยา เมื่อปี พ.ศ.1952. คนทั่วไปรู้จักเจ้านครอินทร์ในนาม "พระร่วงผู้ไปเมืองจีน"⁰⁴

พระราชประวัติ

        สมเด็จพระอินทราชา หรือ เจ้านครอินทร์ เป็นพระราชโอรสในเจ้าเมืองสุพรรณบุรี และเป็นพระราชนัดดาในสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 พระองค์ได้ครองราชย์กินเมือง ณ เมืองสุพรรณบุรี มีหลักฐานตามตำนานและจารึกกล่าวว่า ก่อนจะได้ครองเมืองสุพรรณบุรี เคยเสด็จไปครองเมืองเหนือ คือเมืองกำแพงเพชร นอกจากนั้น เจ้านครอินทร์ยังได้ร่วมตรากฎหมายสลักไว้บนแผ่นศิลา แล้วปักไว้ที่เมืองสุโขทัย.

        จนกระทั่ง สมเด็จพระรามราชาธิราช เกิดข้อพิพาทกับเจ้าพระยามหาเสนาบดี เป็นเหตุให้เจ้าพระยามหาเสนาบดีหนีมาขึ้นกับพระองค์และยกกำลังเข้ายึดกรุงศรีอยุธยาได้ แล้วจึงทูลเชิญพระองค์ขึ้นครองราชสมบัติแห่งกรุงศรีฯ ส่วนสมเด็จพระรามราชาธิราชนั้น เจ้านครอินทร์ได้ให้ไปครองเมืองปทาคูจามแทน.

         สมเด็จพระอินทราชา (เจ้านครอินทร์) ครองราชย์ได้ 15 ปี และเสด็จสวรรคตเมื่อปี พ.ศ.1967 ในครั้งนั้นเจ้าอ้ายพระยา และเจ้ายี่พระยา พระราชโอรสของพระองค์ต่างยกพลเข้ามายังกรุงศรีฯ เพื่อหมายในราชสมบัติ จึงเกิดการชนช้างกันขึ้น ณ สะพานป่าถ่าน จนสิ้นพระชนม์ทั้งสองพระองค์ เป็นเหตุให้เจ้าสามพระยาพระราชโอรสองค์ที่ 3 ได้ขึ้นครองกรุงศรีอยุธยา โดยมีพระนามว่า สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2.

พระราชกรณียกิจ

       ด้านการปกครอง
          เมื่อปี พ.ศ.1962 พระมหาธรรมราชาธิราช (ที่ 3) เสด็จสวรรคต เมืองเหนือทั้งปวงเป็นจลาจลอันเนื่องมาจากพระยาบาลเมืองและพระยาราม พระราชโอรสในพระมหาธรรมราชาที่ 3 แย่งชิงราชสมบัติแห่งกรุงสุโขทัยกัน เป็นเหตุให้พระองค์ต้องเสด็จขึ้นไปถึงเมืองพระบาง แล้วทรงไกล่เกลี่ยให้พระยาบาลเมือง เป็นพระมหากษัตริย์แห่งกรุงสุโขทัย ครองเมืองพิษณุโลกอันเป็นเมืองหลวงและให้พระยารามเป็นเจ้าเมืองสุโขทัยอันเป็นเมืองเอก.

          นอกจากนี้ เจ้านครอินทร์ได้โปรดฯ ให้โอรสไปครองเมืองอันเป็นเมืองลูกหลวง ได้แก่

เจ้าอ้ายพระยา ครองเมืองสุพรรณบุรี ซึ่งเป็นเมืองลูกหลวง
เจ้ายี่พระยา ครองเมืองแพรกศรีราชา (เมืองสรรค์) (บริเวณอำเภอสรรคบุรี จังหวัดชัยนาท) (คำว่าแพรก หมายถึงทางแยกของลำน้ำ)
เจ้าสามพระยา ครองเมืองชัยนาท ซึ่งเป็นเมืองหน้าด่านทางด้านเหนือ (นักวิชการบางท่านเสนอแนะว่าควรเขียนว่า ชัยนาถ ซึ่งหมายถึงเมืองพิษณุโลก)

      ด้านการต่างประเทศ
          เจ้านครอินทร์เคยเสด็จไปเมืองจีนในปี พ.ศ.1920 เมื่อครั้งยังครองเมืองสุพรรณบุรี พระเจ้ากรุงจีนให้ความสนิทสนม อีกทั้งยังยกย่องว่าเป็นกษัตริย์อีกองค์หนึ่ง โดยจดหมายเหตุทางจีนออกพระนามพระองค์ว่า "เจียวลกควนอิน" ซึ่งมาจากพระนาม เจ้านครอินทร์.

         เมื่อสมเด็จพระรามราชาธิราช เกิดข้อพิพาทกับเจ้าพระยามหาเสนาบดี เป็นเหตุให้เจ้าพระยามหาเสนาบดีหนีมาขึ้นกับพระองค์และยกกำลังเข้ายึดกรุงศรีอยุธยาได้ แล้วจึงทูลเชิญพระองค์ขึ้นครองราชสมบัติแห่งกรุงศรีอยุธยา หลังจากนั้น พระองค์และพระเจ้ากรุงจีนได้แต่งราชทูต เพื่อเจริญทางราชไมตรีระหว่างกันอีกหลายครั้ง โดยจดหมายเหตุจีนออกพระนามพระองค์ หลังขึ้นครองราชย์แล้วว่า "เจียวลกควนอินตอล่อทีล่า" ซึ่งมาจากพระนาม เจ้านครอินทราธิราช.

การกลับมาของราชวงศ์สุพรรณภูมิ

ด้วยความสัมพันธ์ทางเครือญาติที่เป็นอันหนึ่งอันเดียวกันระหว่างฝ่ายสุพรรณภูมิกับฝ่ายสุโขทัย และความใกล้ชิดกับราชสำนักจีน ส่งผลให้เจ้านครอินทร์ช่วงชิงความเป็นใหญ่ได้สำเร็จ และส่งพระรามราชาธิราช เชื้อสายราชวงศ์อู่ทองออกไปจากกรุงศรีอยุธยา.

การที่ราชวงศ์สุพรรณภูมิกลับขึ้นเป็นใหญ่ในกรุงศรีอยุธยาอีก โดยได้รับพลังหนุนจากพระญาติฝ่ายสุโขทัย ทำให้สมเด็จพระนครินทราธิราชมีฐานะยิ่งใหญ่กว่าพระมหากษัตริย์กรุงศรีอยุธยาพระองค์อื่น ๆ กล่าวคือ มีอำนาจไปถึงดินแดนแคว้นนครศรีธรรมราชทางใต้ และขึ้นไปถึงดินแดนแคว้นสุโขทัยทางเหนือ กรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี ศูนย์กลางของราชอาณาจักรอย่างแท้จริง และต่างชาติรู้จักในนาม ราชอาณาจักรสยาม.

03.

มีการค้าขาย Globalize ในอยุธยา
ตั้งแต่สมัยพระเจ้าอู่ทองถึงก่อนสมเด็จพระนครินทร์นั้น มีการแตกขั้วทางการเมืองเป็นสองขั้วคือ หนึ่ง) สุพรรณภูมิ และ สอง) ละโว้ ได้ลงมารวมในสุพรรณภูมิ
กลุ่มผู้พูดภาษาไท-ลาวมีบทบาทอย่างมาก วรรณคดีภาษาไทยเริ่มมีมากขึ้น
สถาปัตยกรรมขนาดใหญ่ในกรุงศรีฯ เริ่มต้นขึ้นในสมัยสมเด็จพระศรีนครินทร์นี้

มีปัญหาการศึกษาเรื่องราวเกี่ยวกับสมเด็จพระศรีนครินทราธิราช

ปัญหาเรื่องการมองว่าสุโขทัยเป็นราชธานีแห่งแรก - ทำให้ข้ามการมองบ้านเมืองอื่นทางใต้ ศูนย์กลางลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา ลงมาก็มีการตั้งเป็นราชธานีขึ้น ลืมมองสุพรรณ ลืมมองละโว้
ปัญหาการมองว่า กรุงศรีอยุธยามีจุดกำเนิดที่ พ.ศ.1893 - แต่จริง ๆ ก่อนหน้าก็มีก่อนนี้ เช่น การกำเนิดโองการแช่งน้ำ กฎหมายบางมาตราในตราสามดวง เกิดขึ้นก่อนพระเจ้าอู่ทอง.
ปัญหาการมองศูนย์กลางในลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา มีเพียงหนึ่งเดียว จนทำให้ลืมนึกไปว่า "เสียน" คือ สุพรรณ - ก่อนหน้านี้มี ละโว้และสุพรรณ มีการแย่งชิงพื้นที่บริเวณเกาะกรุงศรีฯ
ปัญหาความเชื่อมั่นในพระราชพงศาวดาร (เนื้อหาท่อนนี้สั้นมาก) รวมถึงปัญหาการแปลความเอกสารจีน.- จดหมายเหตุหมิงสือลู่ มีการตีความที่สั้นมาก

วงศ์อินทร์วงศ์ราม

จิตร ภูมิศักดิ์ ได้อธิบายว่า ในช่วงต้นของการสถาปนากรุงศรีอยุธยาเชื้อสายของสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 นิยมใช้คำว่า "ราม" เป็นนามสืบตระกูล เช่น รามาธิบดี ราเมศวร และ รามราชา ส่วนราชตระกูลฝ่ายสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 (ขุนหลวงพะงั่ว) นิยมใช้คำว่า "อินทร" เป็นนามสืบตระกูล เช่น อินทรราชา และ นครอินทร์.
วงศ์อินทร์ = วงศ์สุพรรณ, วงศ์ราม = วงศ์ละโว้

บางอย่าง ก็ไม่ได้หมายความว่าหมิงสือลู่ถูก และ/หรือพงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐอักษรนิติ์ถูก แต่เป็นเพราะเรื่องความล่าช้า เข้ามาประกอบเป็นตัวแปรด้วย.

https://www.youtube.com/watch?v=GEipWYVtXzE [31:22/57:19]

ที่มา คำศัพท์และคำอธิบาย:
01. จาก. th.wikipedia.org/wiki/สมเด็จพระอินทราชา, วันที่สืบค้น 03 ตุลาคม 2558.
02. จาก. www.suphan.dusit.ac.th/sdsuphan/index.php?option=com_content&view=ar, วันที่สืบค้น 04 ตุลาคม 2558.
03. จาก. รศ.ดร.รุ่งโรจน์ ภิรมย์อนุกูล, การบรรยายเรื่อง "สมเด็จพระนครินทร์ราชาธิราชที่ถูกลืม," จัดโดย พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สุพรรณบุรี และชมรมนักโบราณคดี (สมัครเล่น) จ.สุพรรณบุรี ณ อาคารประติมากรรมขุนหลวงพะงั่วและประวัติศาสตร์สุพรรณบุรี, เมื่อวันเสาร์ที่ 30 ตุลาคม 2564

8. เจ้าสามพระยา (สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2)¹

สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 หรือเจ้าสามพระยา

สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 หรือ เจ้าสามพระยา เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 3 ในสมเด็จพระอินทราชา (เจ้านครอินทร์) และเป็นพระราชบิดาของสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ พระองค์เสด็จขึ้นครองราชย์เมื่อปี พ.ศ.1967 ภายหลังจากเหตุการณ์แย่งราชสมบัติของพระเชษฐาทั้งสอง จนสิ้นพระชนม์ไปทั้งสองพระองค์ โดยพระองค์เป็นพระมหากษัตริย์พระองค์ที่ 7 แห่งกรุงศรีอยุธยา.

พระองค์เป็นพระมหากษัตริย์ที่มีพระปรีชาสามารถในการปกครอง และการรบ ดังจะเห็นได้จากกรณีการตีล้านนา และเมืองกัมพูชา นับเป็นการขยายพระราชอาณาเขตของ อาณาจักรอยุธยาตอนต้นอย่างเป็นรูปธรรม.

พระราชประวัติ

สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 มีพระนามเดิมว่า เจ้าสามพระยา เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 3 ในสมเด็จพระอินทราชา มีพระเชษฐา 2 พระองค์ ได้แก่ เจ้าอ้ายพระยา และ เจ้ายี่พระยา พระองค์ได้รับโปรดเกล้าฯ ให้ไปปกครองเมืองชัยนาท (พิษณุโลก) ซึ่งเป็นหัวเมืองสำคัญทางเหนือ และได้ทรงอภิเษกสมรสกับพระราชธิดาของพระมหาธรรมราชาที่ 3 (ไสลือไท) แห่งกรุงสุโขทัย ส่วนเจ้าอ้ายพระยาได้รับการโปรดเกล้าฯ ให้ปกครองเมืองสุพรรณบุรีและเจ้ายี่พระยาได้รับการโปรดเกล้าฯ ให้ปกครองเมืองสรรค์ (แพรกศรีราชา).

เมื่อสมเด็จพระนครินทราธิราชเสด็จสวรรคตใน พ.ศ.1967 เจ้าอ้ายพระยา และเจ้ายี่พระยา ต่างยกทัพเข้ากรุงศรีอยุธยา เพื่อชิงราชสมบัติ ทั้งสองพระองค์ได้กระทำยุทธหัตถีกันที่เชิงสะพานป่าถ่าน จนสิ้นพระชนม์ทั้งสองพระองค์ เป็นเหตุให้เจ้าสามพระยาได้ครองราชสมบัติเป็นพระมหากษัตริย์ ทรงพระนามว่า สมเด็จพระบรมราชาธิราช (ที่ 2) โดยพระองค์โปรดเกล้าฯ ให้ก่อพระเจดีย์ขึ้นสององค์ ณ บริเวณที่เจ้าอ้ายพระยาและเจ้ายี่พระยาชนช้างกันจนสิ้นพระชนม์ทั้งสองพระองค์.

เจดีย์คู่สองพี่น้อง ที่ริมคลองประตูข้าวเปลือก เชิงสะพานป่าถ่าน

         พระองค์มีพระราชโอรส 2 พระองค์ ได้แก่
        1. พระอินทราชา หรือ พระนครอินทร์ เชื่อกันว่าประสูติจากมเหสีเดิมในสมัยที่เจ้าสามพระยาทรงครองเมืองชัยนาท ต่อมา พระอินทราชา ได้รับการโปรดเกล้าฯ ให้ไปครองเมืองพระนครหลวง (นครธม) จนกระทั่งสิ้นพระชนม์.
        2. พระราเมศวร ประสูติ แต่พระมารดาที่เป็นพระราชธิดาของพระมหาธรรมราชาที่ 3 แห่งกรุงสุโขทัย

        สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 หรือเจ้าสามพระยา เสด็จสวรรคต เมื่อ พ.ศ.1991 พระองค์ครองราชสมบัติรวม 24 ปี โดยสมเด็จพระราเมศวร พระราชโอรสได้สืบราชสมบัติเป็นพระมหากษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยาต่อจากสมเด็จพระบรมราชาธิราช มีพระนามว่า สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ

พระราชกรณียกิจ

        ด้านราชการสงคราม
        การศึกกับเขมร
           เมื่อ พ.ศ.1974 พระเจ้าธรรมาโศก กษัตริย์อาณาจักรเขมร ได้ยกกำลังมากวาดต้อนผู้คนตามหัวเมือง ชายแดนของกรุงศรีอยุธยาไป ทำให้เจ้าสามพระยา ได้เสด็จยกทัพไปตีเมืองพระนครหลวง (นครธม) เมื่อ พ.ศ.1975 พระองค์ตั้งทัพล้อมเมืองพระนครหลวงอยู่ 7 เดือน ก็สามารถตีเอาเมืองพระนครหลวงได้ ครั้งนั้นพระองค์ทรงให้พระอินทราชา พระโอรสปกครองเมืองนครหลวงในฐานะเมืองขึ้นประเทศราช ขึ้นกับกรุงศรีอยุธยา แล้วให้นำ พระยาแก้ว พระยาไทย และรูปภาพ (เทวรูป สมบัติศิลปะของขอม) ทั้งปวงพร้อมทั้งกวาดต้อนผู้คน และสิ่งของสำคัญ ๆ มายังกรุงศรีอยุธยา ทำให้อิทธิพลของเขมรในด้านการปกครอง ประเพณี ตลอดจนงานศิลปะมาปรากฎชัดในอยุธยา.

          พระอินทราชานั้นครองราชย์ที่เมืองพระนครไม่นานก็สิ้นพระชนม์ เนื่องจากทนสภาวะอากาศไม่ได้ กรุงศรีอยุธยาก็ไม่ได้แต่งตั้งผู้ใดขึ้นไปดูแลแทน จึงทำให้ชาวเขมรนั้น ไม่อาจกลับมายังที่เมืองพระนครได้ ปล่อยให้เมืองร้างลง ภายหลังเมื่อเขมรเริ่มคืนอำนาจ จึงได้มีการย้ายราชธานีไปตั้งที่เมืองพนมเปญ ทำให้เมืองพระนครล่มสลายในที่สุด.

        การศึกกับล้านนา
        ในปี พ.ศ.1985 พระเจ้าติโลกราชแห่งเมืองเชียงใหม่ ได้รบกับท้าวช้อยผู้เป็นพระอนุชา ท้าวช้อยพ่าย จึงหนีไปอยู่เมืองเทิง (อำเภอเทิง จังหวัดเชียงราย) เจ้าเมืองเทิงได้มาขอสวามิภักดิ์กับกรุงศรีอยุธยาและขอให้ส่งกองทัพไปช่วยรบ เจ้าสามพระยาจึงทรงยกกองทัพไปตีเมืองเชียงใหม่ของอาณาจักรล้านนา แต่ก็ตีไม่สำเร็จ ประกอบกับทรงพระประชวร จึงทรงยกกองทัพกลับกรุงศรีอยุธยา.

        เจ้าสามพระยายกกองทัพไปตีเชียงใหม่อีกครั้ง เมื่อ พ.ศ.1987 ทรงตั้งทัพหลวงที่ตำบลปะทายเขษม ครั้งนี้ได้หัวเมืองชายแดนของเชียงใหม่กับเชลยอีก 120,000 คน จึงยกทัพหลวงกลับพระนคร. (มีนักวิชาการบางท่านได้ให้ข้อมูลแก้ไขว่า เจ้าสามพระยาไม่ได้ไปตีเชียงใหม่ในครั้งที่ 2 นี้ ความจริงคือไปตีเมืองเขมร แต่พงศาวดารจดคลาดเคลื่อน)

        ด้านการพระศาสนา
        เมื่อสมเด็จพระบรมราชาธิราชเสด็จขึ้นครองราชย์ โปรดให้สถาปนาเจดีย์ใหญ่ สองพระองค์ไว้ตรงบริเวณที่เจ้าอ้ายพระยาและเจ้ายี่พระยา พระเชษฐาชนช้างสู้รบกันถึงสิ้นพระชนม์ทั้งคู่ ณ ตำบลป่าถ่าน พร้อมกับได้โปรดให้สถาปนาวัดราชบูรณะ ประกอบด้วยพระธาตุ และพระวิหาร โดยสร้างไว้ ณ บริเวณที่ถวายพระเพลิงศพเจ้าอ้ายพระยาและเจ้ายี่พระยา และสร้างพระปรางค์ใหญ่ขึ้น เพื่อบำเพ็ญพระราชกุศลแด่ สมเด็จพระนครินทราชาธิราช พระราชบิดาในวาระนั้นด้วย.

ภายในวัดมเหยงคณ์², ที่มา: blog.thaicoding.net, วันที่เข้าถึง 24 มกราคม 2563.

        พ.ศ.1981 บ้างก็ว่า พ.ศ.1967 สมเด็จพระบรมราชาธิราชได้ทรงสร้างวัดมเหยงคณ์ขึ้น
        ด้านการปกครอง
        ทรงตรากฎหมายลักษณะอาญาศึก (อยู่ในลักษณะกบฎศึก) ขึ้น         การรวมสุโขทัยกับอยุธยา
        พระเจ้าติโลกราช (มหาราชติลก) กษัตริย์แห่งอาณาจักรล้านนา เป็นผู้นำที่เข้มแข็งในการสงคราม ได้พยายามที่จะขยายอาณาเขตของเมืองเชียงใหม่ลงมาทางใต้ สมเด็จพระบรมราชาธิราช (เจ้าสามพระยา) ทรงเห็นว่าหากปล่อยให้เชื้อสายราชวงศ์พระร่วง ปกครองสุโขทัยในฐานะเมืองประเทศราชอยู่เช่นนั้นแล้ว จะทำให้ผู้คนในหัวเมืองพากันไปเข้ากับล้านนา หรือไม่ก็ถูกล้านนาลงมารุกราน ด้วยสุโขทัยนั้นอ่อนแอลงไม่เข้มแข็งพอ ที่จะดูแลหัวเมืองต่าง ๆ นั้นได้.

        เพื่อให้หัวเมืองฝ่ายเหนือหรืออาณาจักรสุโขทัยในการดูแลของเมืองพิษณุโลก อยู่ในอำนาจของกรุงศรีอยุธยาโดยสมบูรณ์ ดังนั้นใน พ.ศ.1981 เมื่อพระมหาธรรมราชาที่ 4³ กษัตริย์แห่งสุโขทัยซึ่งครองเมืองพิษณุโลกอยู่ ได้สวรรคตลง เจ้าสามพระยาจึงทรงให้รวบรวมหัวเมืองเหนือที่เคยแยกการปกครองเป็นสองเขตนั้น รวมเป็นเขตเดียวกัน แล้วแต่งตั้งให้พระโอรสพระราเมศวร ซึ่งมีพระมารดาเป็นพระราชธิดาของพระมหาธรรมราชาที่ 3 (พระยาไสลือไทย) เป็นพระมหาอุปราช ขึ้นไปครองเมืองพิษณุโลก เพื่อกำกับดูแลหัวเมืองฝ่ายเหนือทั้งหมด โดยให้เมืองพิษณุโลกเป็นเมืองมหาอุปราช จึงเป็นการทำให้ราชวงศ์พระร่วงหมดอำนาจในการปกครองสุโขทัย อาณาจักรสุโขทัยจึงค่อย ๆ ถูกรวมกับกรุงศรีอยุธยา.

         เหตุการณ์สำคัญ

พ.ศ.1981 เมื่อพระราเมศวร ซึ่งเป็นพระราชโอรสได้เสด็จไปครองเมืองพิษณุโลก ทรงเห็นน้ำพระเนตรของพระพุทธชินราชตกออกมาเป็นโลหิต.
พ.ศ.1983 เกิดเพลิงไหม้พระราชมณเฑียร.
พ.ศ.1984 เกิดเพลิงไหม้พระที่นั่งตรีมุข ในพระราชวังกรุงศรีอยุธยา.

ที่มา คำศัพท์และคำอธิบาย:
01. จาก. th.wikipedia.org/wiki/สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่_2, วันที่สืบค้น 02 พฤศจิกายน 2558.
02. วัดมเหยงคณ์ เดิมเป็นพระอารามหลวง และกลายเป็นวัดร้างไปภายหลังกรุงศรีอยุธยาแตกเมื่อ พ.ศ.2310 วัดนี้ตั้งอยู่ ณ หมู่ที่ 5 ตำบลหันตรา อำเภอพระนครศรีอยุธยา ที่มาของชื่อ "วัดมเหยงคณ์" มาจากศัพท์ภาษาบาลีว่า "มหิยังค์" (แผลงสระอิ เป็นสระเอ จะได้คำว่า มเหยงคณ์) ซึ่งแปลว่า ภูเขา หรือเนินดิน หรืออาจตั้งชื่อตามสถานที่ในลังกา คือ "มหิยังคเจดีย์" (ซึ่งนำมาเป็นแบบสร้างเจดีย์ช้างล้อมในวัดมเหยงคณ์)
วัดมเหยงคณ์ มีฐานะเป็นพระอารามหลวงฝ่ายอรัญญาวาสี ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี เพราะพระมหากษัตริย์เป็นผู้ทรงโปรดให้สร้างและปฏิสังขรณ์ และอยู่ห่างไกลจากพระนคร พระสงฆ์ปฏิบัติทางวิปัสสนาธุระ.
เมื่อคราวพระเจ้าบุเรงนองกรีฑาทัพมาล้อมกรุงศรีอยุธยาในคราวเสียกรุงฯ ครั้งแรกเมื่อ พ.ศ.2112 นั้น พระเจ้าบุเรงนองได้มาตั้งทัพหลวงบัญชาการอยู่ที่วัดมเหยงคณ์ เมื่อคราวเสียกรุงฯ นั้นตรงกับแผ่นดินสมเด็จพระมหินทราธิราชและได้ถูกคุมพระองค์ออกไปถวายพระเจ้าบุเรงนอง ณ พลับพลา วัดมเหยงคณ์ ซึ่งเป็นที่ตั้งทัพหลวง เมื่อพระเจ้าบุเรงนองกลับไปพม่า ได้พาสมเด็จพระมหินทราธิราชไปด้วย แต่ไปไม่ถึงพม่า ได้สวรรคตเสียกลางทาง ณ ดินแดนเมืองแครง, ที่มา: www.weloveayutthaya.com, วันที่สืบค้น 03 มกราคม 2559.
03. พระมหาธรรมราชาที่ 4 หรือ บรมปาล หรือ พระยาบาลเมือง หรือ พระเจ้าสุริยวงศ์บรมปาลมหาธรรมราชา เป็นพระโอรสพระมหาธรรมราชาที่ 3 (ไสลือไท) ครองราชย์ในช่วง พ.ศ.1962-1989 และประทับที่เมืองพิษณุโลก.
04. เจ้านครอินทร์ แห่งรัฐสุพรรณภูมิ ซึ่งต่อมาก็ได้เป็นกษัตริย์ของกรุงศรีอยุธยาในระยะต่อมา หรือ พระร่วงผู้ไปเมืองจีน จากเอกสารของประเทศจีนได้ระบุว่า กษัตริย์ไทยที่ไปเมืองจีนคือ เจียวหลกควานอิน หรือ เจ้านครอินทร์ นั่นเอง, ที่มา: พิเศษ เจียจันทร์พงษ์ ผู้ทรงคุณวุฒิ กรมศิลปากร ในรายการสารคดี "อยุธยาที่ไม่รู้จัก" ทางช่องไทยพีบีเอส เมื่อวันเสาร์ที่ 19 สิงหาคม 2560 เวลา 21:10-22:00 น.

back

info@huexonline.com

Visit : 4227093