ปรัชญาอินเดีย เล่มที่ 1.003 - ยุคพระเวท: บทสวดแห่งฤคเวท

   
       
 
พระเวททั้งสี่ – ส่วนต่าง ๆ ของพระเวท มนต์ พราหมณ์ อุปนิษัท – ความสำคัญของการศึกษาบทสวด – วัน (ที่ระบุเรื่องราว) และความเป็นผู้ประพันธ์ – มุมมองที่แตกต่างในการสั่งสอนด้วยบทสวด – แนวโน้มทางด้านปรัชญา – ศาสนา – เทวา –  ธรรมชาตินิยมและมานุษยวิทยา – สวรรค์และโลกมนุษย์ - พระพิรุณ - ฤทธา – พระสุริยะ – อุษา – โสม (พระจันทร์) – พระยม – พระอินทร์ - เทพชั้นรองและเทพีต่าง ๆ  – การจำแนกประเภทเทพยดาต่าง ๆ ของพระเวท – แนวโน้มต่าง ๆ ที่เชื่อว่ามีพระเจ้าองค์เดียว - เอกเทวนิยม – ธรรมชาติอันมีเอกภาพ – แรงกระตุ้นที่หลอมรวมเป็นหนึ่งเดียวกับภาวะจิตที่มีเหตุผล – การส่งผลของการมีจิตสำนึกทางศาสนา – อติเทวนิยม – พระวิศวกรรม พระพฤหัสบดี พระประชาบดี และพระหิรัณยกภา – รุ่งอรุณแห่งการวิพากษ์วิจารณ์ – ความไม่เพียงพอทางปรัชญาเอกเทวนิยม-ที่เชื่อว่ามีพระเป็นเจ้าเป็นเทวดาองค์เดียว – เอกนิยม - ความเชื่อที่ว่ามีเพียงปัจจัย – ปรัชญาและศาสนา – การคาดเดาเกี่ยวกับจักรวาลวิทยาของบทสวดพระเวท – นาสาทียะสูกตะ – ความสัมพันธ์ของโลกกับสิ่งที่แน่นอน – ปุรุษะสูกตะ – ศาสนาในทางปฏิบัติ – ผู้สวดมนต์ – เครื่องบูชา หรือ เมธ – กฎทางจริยธรรม – กรรม – การบำเพ็ญทุกรกิริยา – วรรณะ – ชาติหน้า – สองวิถีของบรรดาเทพเจ้าและเหล่าพระบิดา – นรกอเวจี – การเกิดใหม่ – บทสรุป.
1.
2. พระเวท เป็นเอกสารที่เก่าแก่ที่สุดเกี่ยวกับจิตใจมนุษย์ที่เรามี. วิลสันเขียนไว้ว่า: "เมื่อคัมภีร์ฤคเวทและยชุรเวทเสร็จสมบูรณ์นั้น เราจะมีเอกสารที่เพียงพอสำหรับการประเมินผลลัพธ์ที่ได้จากคัมภีร์เหล่านั้นอย่างปลอดภัย และสภาพการณ์ที่แท้จริงของชาวฮินดู ทั้งทางการเมืองและทางศาสนา ในยุคสมัยที่เทียบเท่ากับบันทึกการจัดระเบียบทางสังคมที่เก่าแก่ที่สุดเท่าที่รู้จัก - ก่อนรุ่งอรุณของอารยธรรมกรีก - ก่อนพบร่องรอยที่เก่าแก่ที่สุดของจักรวรรดิอัสซีเรีย - อาจร่วมสมัยกับงานเขียนภาษาฮิบรูที่เก่าแก่ที่สุด และรองลงมาก็เพียงราชวงศ์อียิปต์เท่านั้น ซึ่งเรายังรู้เพียงเล็กน้อย ซึ่งมีเพียงชื่อที่สืบเสาะไม่ได้ ซึ่งพระเวทได้ให้ข้อมูลที่มากมายแก่เรา
หมายเหตุ คำอธิบาย
^01. พระเวท (वेद - Vedas) โดยทั่วไปถือว่าเป็นคัมภีร์ในศาสนาพราหมณ์-ฮินดู หากกล่าวโดยเฉพาะลงไป หมายถึง บทสวดต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับความเชื่อของชาวอินโดอารยัน หรืออาจเรียกได้ว่าศาสนาพราหมณ์-ฮินดู โดยมีการรวบรวมเป็นหมวดหมู่ในชั้นหลัง คำว่า “เวท” นั้น หมายถึง ความรู้ มาจากธาตุ “วิทฺ” विद् (กริยา รู้) (ที่มา: th.wikipedia.org, วันที่เข้าถึง: 10 กรกฎาคม 2568).
1.
2. เกี่ยวกับสิ่งที่น่าสนใจที่สุดในการไตร่ตรองศึกษายุคโบราณ."¹ มีสี่คัมภีร์⁰¹ พระเวท : ฤคเวท⁰² ยชุรเวท⁰³ สามเวท⁰⁴ และอรรถรเวท⁰⁵ โดยที่สามพระเวทแรกนั้น ไม่เพียงแต่สอดคล้องกันในชื่อ รูปแบบ และภาษาเท่านั้น แต่ยังมีความสอดคล้องกันในเนื้อหาอีกด้วย. ฤคเวทถือเป็นพระเวทที่สำคัญที่สุด. เป็นลำนำที่ได้รับแรงดลใจที่ชาวอารยันซึ่งนำมาจากถิ่นเก่าของพวกเขา นำมาสู่ภารตวรรษ ซึ่งเป็นสมบัติอันล้ำค่าที่สุด จะถูกรวบรวมไว้ เพื่อตอบสนองต่อความปรารถนาที่จะทนุถนอม ครั้นเมื่อชาวอารยันได้พบเหล่าผู้บูชาเทพเจ้าองค์อื่น ๆ จำนวนมากในแผ่นดินใหม่. ฤคเวทคือชุดคัมภีร์ที่สะสมไว้. ส่วนสามเวท เป็นคัมภีร์ที่รวบรวมพิธีกรรมพิธีสวดล้วน ๆ . เนื้อหาส่วนใหญ่พบในฤคเวท แม้แต่บทสวดที่มีลักษณะเฉพาะ ก็ไม่มีบทเรียนเฉพาะตัว. บทสวดเหล่านี้ล้วนถูกเรียบเรียงขึ้นเพื่อขับร้องในพิธีบูชายัญ. ยชุรเวทก็เช่นเดียวกับสามเวท ซึ่งต่างก็มีวัตถุประสงค์ในทางพิธีกรรม. ประมวลคัมภีร์พระเวทเหล่านี้ได้รังสรรค์ขึ้นเพื่อตอบสนองความต้องการของศาสนพิธี. วิทนีย์เขียนว่า: "ในยุคพระเวทตอนต้นนั้น การบูชาสังเวยคงเป็นการอุทิศตนแบบหลวม ๆ มิได้ผูกมัด ไม่ผูกมัดในกิจของนักบวชหรือพรตผู้มีสิทธิพิเศษ (ในการติดต่อกับพระผู้เป็นเจ้า) ไม่ได้กำหนดรายละเอียดปลีกย่อย ทว่าปล่อยให้เป็นไปตามแรงดลใจเสรีของผู้ถวายพร้อมบทสรรเสริญและบทสวดของฤคเวทและสามเวท ขณะที่ปากได้พึมพำกล่าวถวายนั้น สองมือก็มอบของกำนัล อันเนื่องจากหัวใจเขาได้รับการกระตุ้นถวายแด่พระผู้เป็นเจ้า. ... อย่างไรก็ตาม เมื่อกาลเวลาล่วงไป พิธีกรรมก็เป็นทางการมากขึ้นเรื่อย ๆ จนในที่สุดก็กลายเป็นการสืบทอดอย่างมีลำดับชั้นของการกระทำแต่ละอย่างที่มีการควบคุมอย่างเคร่งครัดและละเอียดถี่ถ้วน ไม่เพียงแต่โคลงกลอนที่กำหนดไว้ซึ่งต้องยกมาในพิธีเท่านั้น แต่ก็มีการกำหนดบทสวด สูตรของกลุ่มคำ ที่ใช้ประกอบการกระทำแต่ละอย่างของงนทั้งหมด เพื่ออธิบาย ขอโทษ อวยพร ให้ความสำคัญในเชิงสัญลักษณ์หรืออื่น ๆ เช่นกัน. ...สูตรการบูชายัญเหล่านี้ได้รับชื่อมาจากคำว่า ยชุส ซึ่งรากศัพท์คือ ยัช ซึ่งแปลว่าการบูชายัญ. ... ยชุรเวทประกอบด้วยสูตรเหล่านี้ บางส่วนเป็นร้อยแก้วบางส่วนเป็นร้อยกรอง จัดเรียงลำดับเพื่อใช้ในการบูชายัญ."² การรวบรวมสามเวทและยชุรเวทจะต้องจัดทำขึ้น 
---------------
^1. ว.ต.อ. (วารสารราชสมาคมตะวันออกศึกษา - J.R.A.S. - Journal of the Royal Asiatic Society), เล่มที่ 13, พ.ศ.2395, หน้า 206.
^2. การดำเนินงานของสมาคมอเมริกันตะวันออกศึกษา (A.O.S. - Journal of the American Oriental Society Proceedings), เล่มที่ 3 หน้าที่ 304.
หมายเหตุ คำอธิบาย
^01. คัมภีร์ หรือ श्रुति - śruti - ศรุติ. (ศรุติ แปลว่า สิ่งที่ได้ยินมา - that which is heard). 
^02. ฤคเวท (ऋग्वेद - Ṛgveda) - คัมภีร์สรรเสริญเทพเจ้าทั้งปวง.
^03. ยชุรเวท (यजुर्वेद - Yajurveda) - บทสวดด้วยพิธีกรรมและความรู้.
^04. สามเวท (सामवेद - sāmaveda) - คัมภีร์รวบรวมบทสวดมนต์.
^05. อรรถรเวท (अथर्ववेद - Atharvaveda) บ้างก็เรียก อถรรพเวท หรือ อาถรรพเวท - เวทมนตร์คาถา การรักษาโรค การป้องกันภัย และพิธีกรรมในชีวิตประจำวัน.
1.
2. ในช่วงระหว่างการรวบรวม (บทสวด กลุ่มคำ) ของฤคเวทและยุคพราหมณ์ เมื่อศาสนพิธีกรรมได้จัดวางรากฐานไว้ดีแล้ว. คัมภีร์อรรถรเวทที่ได้สั่งสมเป็นเวลายาวนานนั้น พระเวทก็มิได้ให้การเชิดชูให้ศักดิ์ศรีนัก ถึงแม้ว่ในความหมายของเรา (ในการศึกษาจำแนกประเภทพระเวทนั้น) คัมภีร์อรรถรเวทมีความสำคัญรองลงมาจากฤคเวทเท่านั้น เพราะเช่นเดียวกับคัมภีร์ฤคเวท นี่ก็คือการรวบรวมเนื้อหาทางประวัติศาสตร์ที่แยกจากกัน. พระเวทนี้แฝงไปด้วยจิตวิญญาณที่มีความแตกต่างออกไป ซึ่งเป็นผลพวงจากความคิดในยุคหลัง. แสดงให้เห็นถึงผลของจิตวิญญาณแห่งการประนีประนอมที่ชาวอารยันรับและนับถือพระเวทไว้ ท่าามกลางเหล่าเทพเจ้าองค์ใหม่และบรรดาภูตผีที่ชาวพื้นเมืองเดิมในแผ่นดินใหม่นับถือ เหล่าชาวอารยันนี้ก็ค่อย ๆ ปราบ (ความคิดนับถือผีเดิม ๆ ) ลงอย่างช้า ๆ .        ในแต่ละพระเวทจะประกอบด้วยสามส่วน ที่เรียกว่า มนตรา⁰¹ พราหมณ์ ⁰² และ อุปนิษัท⁰³ . การรวบรวมบทมนตราหรือบทสวดเรียกว่า สังหิตา⁰⁴. เหล่าพราหมณ์นั้นประกอบด้วยศีล และหน้าที่ทางศาสนา. อุปนิษัท และคัมภีร์อารัณยกะ⁰⁵ เป็นส่วนสุดท้ายของคัมภีร์พราหมณ์ซึ่งกล่าวถึงปัญหาทางปรัชญา. อุปนิษัทนั้นประกอบด้วยภูมิหลังทางจิตใจของความคิดที่เรียงลำดับมาทั้งหมดของประเทศนี้ (ภารตะ). ในยุคเริ่มต้นของอุปนิษัทนั้น ไอตเรยะ⁰⁶ และ เกาษีตกิ⁰⁷ อยู่ในหมวดของฤคเวท, เกนะ⁰⁸ และ ฉานโทคยะ⁰⁹ อยู่ในหมวดของสามเวท, อีษา¹⁰ ไตติรียะ¹¹ และพฤหทารัณยกะ¹² อยู่ในหมวดยชุรเวท, และปรัสนะ¹³ พร้อมทั้งมุณฑกะ¹⁴ อยู่ในหมวดของอรรถรเวท. ส่วนคัมภีร์อารัณยกะนั้นอยู่ระหว่างคัมภีร์พราหมณ์และคัมภีร์อุปนิษัท และตามชื่อที่บอกเป็นนัยเจตจำนงที่ใช้เป็นสิ่งในการทำสมาธิสำหรับผู้ (ประสงค์จะหลุดพ้น) ที่อยู่ในพงป่า.  บรรดาพราหมณ์จะหารือถึงพิธีกรรมของผู้ครองเรือน (หรือคฤหัสถ์) ที่พึงปฏิบัติ เมื่อย่างเข้าสู่วัยชราก็ต้องไปอาศัยอยู่ในป่า จำเป็นที่ต้องมีพิธีกรรมบางอย่างมาทดแทน และนั่นก็คือคัมภีร์อารัณยกะ. การทำสมาธิเน้นที่แง่มุมเชิงสัญลักษณ์และจิตวิญญาณของพิธีกรรมบูชายัญ และการทำสมาธินี้ก็ได้นำมาทดแทนการบูชายัญ. คัมภีร์อารัณยกะก่อให้เกิดการเชื่อมโยงระหว่างพิธีกรรมการของพราหมณ์กับปรัชญาของอุปนิษัท. ในขณะที่บทสวดสรรเสริญก็เป็นผลงานสร้างสรรค์ของกวี¹ คัมภีร์พราหมณ์เป็นผลงานของนักบวช และอุปนิษัทเป็นสมาธิของเหล่าปราชญ์. ศาสนาแห่งธรรมชาติเป็นบทสวด ศาสนาแห่งธรรมของคัมภีร์พราหมณ์ และศาสนาแห่งจิตวิญาณเป็นของอุปนิษัท
---------------
¹ ฤคเวท, บรรพที่ 1 อัธยายะที่ 164. โศลกที่ 6.; บรรพที่ 10 อัธยายะที่ 129. โศลกที่ 4.
หมายเหตุ คำอธิบาย
^01. มนตรา (मन्त्रा - Mantras) หรือ มนต์ หมายถึง คำ วลี หรือเสียงที่ซ้ำกันเพื่อช่วยสมาธิ หรือเป็นเครื่องมือสำหรับการเปลี่ยนแปลงตนเองและการคิดเชิงบวก มนต์อาจมีรากฐานมาจากประเพณีต่าง ๆ เช่น ศาสนาพราหมณ์-ฮินดูและศาสนาพุทธ หรืออาจเป็นวลีเฉพาะบุคคลที่สอดคล้องกับบุคคลนั้น ๆ โดยพื้นฐานแล้ว มนต์ทำหน้าที่เป็นเครื่องมือในการทำให้จิตใจจดจ่อ สงบความวิตกกังวล และส่งเสริมการเปลี่ยนแปลงในเชิงบวก.
^02. พราหมณ์ (ब्राह्मण - Brāhmaṇas) - บันทึกเกี่ยวกับพิธีกรรม.
^03. อุปนิษัท (उपनिषद् - Upaniṣads) - รายละเอียดทางปรัชญาในคัมภีร์พระเวท - รายละเอียดดูเพิ่มเติมใน อุปนิษัท: สรุปสาระสำคัญ.
^04. สังหิตา หรือ สัมหิตา (संहिता - Saṃhitā) หรือบทสวดพระเวท (Vedic chants) เป็นประเพณีการเล่าขานของพระเวท ประกอบด้วยปาฐะ (भाषणम्‌ - patha) หรือ “บทสวด” หรือวิธีการสวดมนตร์พระเวทหลายบท บทสวดเหล่านี้มักขับร้องในช่วงเวลาของการบูชาและยัชญพิธี หรือ ยัชญะ (यज्ञ - Yajña) อันเป็นที่มาของพิธีกรรมในยุคพระเวทตอนต้น.
^05. คัมภีร์อารัณยกะ (आरण्यक  - Āraṇyaka) - พิธีบวงสรวง - การสนทนาเกี่ยวกับพิธีกรรมและการทำสมาธิ.
^06. ไอตเรยะ อุปนิษัท "ตัวตนและอาตมันของมนุษย์" (ฤคเวท) (Aitareya Upaniṣad)
^07. เกาษีตกิ (อุปนิษัท) อยู่ในหมวดของฤคเวท
^08. เกนะ อุปนิษัท "ใครย้ายโลก" (สามเวท) (Kena Upaniṣad)
^09. ฉานโทคยะ อุปนิษัท "บทเพลงและการสังเวย" (สามเวท) (Chāndogya Upaniṣad)
^10. อีษา อุปนิษัท "ผู้ปกครองภายใน" (ศูกล ยชุรเวท) (Īśa Upaniṣad)
^11. ไตติรียะ อุปนิษัท (บ้างก็ใช้ว่า ไตตติรียะ) "จากอาหาร สู่ปิติ" (กฤษณะ ยชุรเวท) (Taittirīya Upaniṣad)
^12. พฤหทารัณยกะ อุปนิษัท (ศูกล ยชุรเวท) (Bṛhad-āraṇyaka Upaniṣad)
^13. ปรัสนะ อุปนิษัท "ลมหายใจของชีวิต" (อรรถรเวท หรือ อาถรรพเวท) (Praśna Upaniṣad)
^14. มุณฑกะ อุปนิษัท "การรับรู้สองอย่าง" (อรรถรเวท หรือ อาถรรพเวท) (Muṇḍaka Upaniṣad)
^06-14. ปรับปรุงจากที่มา: en.wikipedia.org และ oknation.nationtv.tv/blog/chaiyassu/2011/02/11/entry-1, วันที่สืบค้น 28 กันยายน 2560. และหลักการแห่งอุปนิษัท (The Principal Upaniṣad​​​​​s)​​โดย ฯพณฯ สรวปัลลี ราธากฤษณัน (Servepalli Radhakrishnan), สำนักพิมพ์ Humanity Books, ปีที่พิมพ์ ค.ศ.1992, สหรัฐอเมริกา และ 06-14 ข้างต้นดูรายละเอียดได้ใน อุปนิษัท: สรุปสาระสำคัญ .
1.
2. สอดคล้องกันอย่างใกล้ชิดกับความแตกต่างอันยิ่งใหญ่อันเป็นไปตามแนวคิดในการพัฒนาศาสนาของเฮเกล⁰¹. แม้ว่าในระยะหลัง ทั้งสามคัมภีร์จะดำรงอยู่เคียงข้างกัน ซึ่งไม่ต้องสงสัยเลยว่าเดิมทีแล้วทั้งสามคัมภีร์แต่เก่ากาลนั้น ได้รับการพัฒนาขึ้นในช่วงเวลาที่ต่อเนื่องกัน. คัมภีร์อุปนิษัทนั้น แม้ในแง่หนึ่งจะเป็นการสืบสานการบูชาพระเวท แต่ในอีกแง่หนึ่ง นั่นก็ถือว่าเป็นการประท้วงต่อคัมภีร์พราหมณ์.
1.
2.
3. 1.
       การศึกษาบทสวดคัมภีร์ฤคเวทนั้น จำเป็นอย่างยิ่งต่อการทำความเข้าใจแนวคิดของชาวภารตะอย่างถ่องแท้. ไม่ว่าเราว่าบทสวดเหล่านั้นเป็นเพียงตำนานที่ไม่เป็นรูปเป็นร่างหรืออุปมานิทัศน์หยาบ ๆ การจัดกลุ่มที่คลุมเครือ หรือบทประพันธ์ที่ยังไม่สมบูรณ์ บทสวดเหล่านั้นยังคงเป็นต้นกำเนิดของแนวปฏิบัติและปรัชญาของชาวอินโด-อารยันในยุคหลัง และการศึกษาบทสวดเหล่านี้เป็นสิ่งจำเป็นเพื่อความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับแนวคิดที่ตามมา. เราพบกับความสดชื่นและความเรียบง่ายและมนต์เสน่ห์ที่ไม่สามารถอธิบายได้ในลมหายใจของฤดูใบไม้ผลิหรือดอกไม้ในยามเช้า เกี่ยวกับความพยายามครั้งแรกของจิตใจมนุษย์และแสดงความลี้ลับของโลก.

       คัมภีร์พระเวทที่เรามีอยู่นั้น สืบทอดมาจากยุคกิจกรรมทางปัญญา เมื่อเหล่าชาวอารยันได้ทางจากบ้านเกิดเมืองนอนสู่ภารตวรรษ. พวกเขานำเอาแนวคิดและความเชื่อบางอย่างที่พัฒนาขึ้นและสืบทอดกันมาบนผืนแผ่นดินภารตะมาด้วย. ช่วงเวลาอันยาวนานระหว่างการประพันธ์และเรียบเรียงบทสวดเหล่านี้. มัคส์ มึลเล่อร์ได้แบ่งยุคสังหิตาไว้¹. ในยุคโบราณนั้น มีการแต่งบทสวดไว้. ซึ่งเป็นยุคแห่งการสร้างสรรค์ที่โดดเด่นด้วยบทกวีอย่างแท้จริง เมื่ออารมณ์ของเหล่าชนพรั่งพรูออกมาในรูปของบทเพลง เราได้พบร่องรอยแห่งการสังเวย การสวดมนต์อธิษฐานเป็นเครื่องบูชาเพียงอย่างเดียวที่ถวายแด่ทวยเทพ. ประการที่สอง มันคือยุคของการรวบรวมหรือการจัดกลุ่มอย่างเป็นระบบ ในยุคนั้นเอง 
---------------
^1. บางครั้งก็มีความพยายามที่จะกำหนดบทสวดออกเป็นห้ายุคสมัยที่แตกต่างกัน ซึ่งมีความแตกต่างกันทางความเชื่อของศาสนาและขนบธรรมเนียมทางสังคม. ดู อาร์โนลด์⁰².: Vedic Metre.
หมายเหตุ คำอธิบาย
^01. เฮเกล รายละเอียดดูใน D11. เกออร์ก เฮเกล.
^02. เอ็ดเวิร์ด เวอร์นอน อาร์โนลด์ (Edward Vernon Arnold) พ.ศ.2400-2469 หรือ ค.ศ.1857-1926 ปราชญ์ชาวอังกฤษ ที่เขียนงานด้านปรัชญาสโตอิก กรีก ละติน และโรมัน.
1.
2. ที่บทสวดได้ถูกจัดเรียงในรูปแบบที่แทบจะเหมือนกับที่เรามีอยู่ในปัจจุบัน. ในยุคนี้ แนวคิดเรื่องการบูชายัญค่อย ๆ พัฒนาขึ้น. บทสวดเหล่านี้แต่งขึ้นและรวบรวมขึ้นเมื่อใดนั้น เป็นเพียงการคาดเดา. เรามั่นใจว่าบทสวดนี้มีอยู่จริง ประมาณเก้าถึงสิบศตวรรษก่อนพุทธกาลหรือสิบห้าศตวรรษก่อนคริสตกาล พระพุทธศาสนาซึ่งเริ่มแพร่หลายในภารตวรรษเมื่อ 500 ปีก่อนคริสตกาล ไม่เพียงแต่สันนิษฐานถึงการดำรงอยู่ของบทสวดพระเวทเท่านั้น แต่ยังรวมถึงวรรณกรรมด้านพระเวททั้งหมด รวมทั้งคัมภีร์พราหมณ์และคัมภีร์อุปนิษัทด้วย. เพื่อให้ระบบการบูชายัญตามคัมภีร์พราหมณ์ได้รับการยอมรับอย่างดี เพื่อที่จะให้ปรัชญาของคัมภีร์อุปนิษัทได้รับการพัฒนารังสรรค์อย่างเต็มที่ จะต้องใช้เวลานาน¹. การพัฒนาความคิดที่ปรากฎชัดในวรรณกรรมอันโอฬารนี้ ต้องเวลาอย่างน้อยหนึ่งพันปี. ช่วงเวลานี้ไม่นานเกินไปนัก หากเราจำถึงความหลากหลายและการเติบโตที่วรรณกรรมแสดงให้เห็น. นักวิชาการชาวภารตะบางท่านระบุว่าบทสวดพระเวทมีอายุราว 3,543 ปีก่อนพุทธศักราชหรือ 3,000 ปีก่อนคริสตกาล บางท่านก็กล่าวว่ามีอายุกว่า 6,543 ปีก่อนพุทธศักราชหรือ 6,000 ปีก่อนคริสตกาล. ทิลัค⁰¹ ผู้ล่วงลับได้กำหนดอายุบทสวดพระเวทไว้ประมาณ 5,043 ปีก่อนพุทธศักราชหรือ 4,500 ปีก่อนคริสตกาล คัมภีร์พราหมณ์ราว 3,043 ปีก่อนพุทธศักราชหรือ 2,500 ปีก่อนคริสตกาล คัมภีร์อุปนิษัทยุคต้นมีอายุราว 2,143 ปีก่อนพุทธศักราชหรือ 1,600 ปีก่อนคริสตกาล. จาโคบี⁰² กำหนดว่าบทสวดมีอายุ 5,043 ปีก่อนพุทธศักราชหรือ 4,500 ปีก่อนคริสตกาล. เรา (หมายถึง ฯพณฯ สรวปัลลี ราธากฤษณัน) ระบุว่ามีอายุประมาณก่อนพุทธศตวรรษที่ 20-21 หรือศตวรรษที่ 15 ก่อนคริสต์ศักราช และก็เชื่อว่าวันเวลาที่เรากำหนดนี้จะไม่ถูกโต้แย้งว่าเร็วเกินไป.

       ในคัมภีร์สังหิตาฤคเวท หรือชุดรวมบทสวดนี้ ประกอบด้วย 1,017 บทสวด หรือสูกตะ⁰³ ครอบคลุมทั้งหมดประมาณ 10,600 บท (หรือพยางค์โคลง). ซึ่งแบ่งเป็นแปดอัษฏัค (อษฺฏองฺค).^2,04  แต่ละอัษฏัคมีแปดอัธยายะหรือบท ซึ่งแบ่งออกเป็นวรรค⁰⁵ หรือกลุ่ม. บางครั้งก็แบ่งออกเป็นสิบมณฑล⁰⁶ หรือวงกลม. ซึ่งมณฑลเป็นที่นิยมมากกว่า ในมณฑลนั้นประกอบด้วย 191 บทสวด และมีการอ้างไปยังผู้ประพันธ์ประมาณสิบห้าท่านหรือสิบห้าฤษี (ผู้หยั่งรู้หรือปราชญ์) อาทิ โคตะมะ⁰⁷ กัณวะ⁰⁸ เป็นต้น. (review from here again) มีหลักการที่เกี่ยวข้องในการเรียบเรียงบทสวด. ได้วางให้พระอัคนีเป็นลำดับแรก พระอินทร์เป็นลำดับสอง และที่เหลือ. ซึ่งแต่ละมณฑลทั้งหกถัดไปนั้น กำหนดให้เป็นกลุ่มกวีเดี่ยว และมีการจัดเรียงไว้เป็นแบบเดียวกัน. ในลำดับที่แปดก็ไม่มีการจัดเรียงไว้แน่นอน. มันถูกกำหนดให้เหมือนกับเป็นลำดับแรกซึ่งมาจากผู้ประพันธ์หลายท่าน. มณฑลที่เก้านั้นประกอบด้วยบทสวดที่ระบุถึงโสม (พระจันทร์). บทสวดที่มีมากมายของมณฑลที่แปด
---------------
^1. จากยุคนี้เองนิยามศัพท์ทางปรัชญาก็ได้ก่อเกิดขึ้นมาตามลำดับจากบทสวดเหล่านี้ ไม่ว่าจะเป็น พราหมณ์ อาตมัน โยคะ มีมางสา.
^2. ประกอบด้วยแปดส่วน คือ อษฺฏองฺค⁰⁴.
หมายเหตุ คำอธิบาย ^01. บาล คงคาธาร ทิลัค (Bal Gangadhar Tilak) {23 กรกฎาคม พ.ศ.2399 (ค.ศ.1856) - 1 สิงหาคม พ.ศ.2463 (ค.ศ.1920)}. ท่านเป็นนักชาตินิยมอินเดีย ครู นักปฏิรูปสังคม นักกฎหมาย และนักเคลื่อนไหวเพื่อเอกราช. ท่านเป็นผู้นำคนแรกของกลุ่มเคลื่อนไหวเพื่อเอกราชแห่งอินเดีย (Indian Independence Movement). ที่มา: en.wikipedia.org, วันที่สืบค้น 18 กันยายน 2560. ^02. แฮร์มันน์ จีออร์ค จาโคบี (Hermann Georg Jacobi) {11 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2393 (ค.ศ.1850) - 19 ตุลาคม พ.ศ.2480 (ค.ศ.1937)}  เป็นนักภารตะวิทยาชาวเยอรมันที่โดดเด่น มีความเชี่ยวชาญด้านภาษาสันสกฤตมาก ได้แปลและกำหนดคำว่า โหรา (Hora) ทางดาราศาสตร์ของภารตะ.
^03. สูกตะ (सूक्त - Sūkta) - กล่าวไว้ดีแล้ว.
^04. อัษฏัค หรือ อษฺฏองฺค. (अष्टक - aṣṭaka) (บฬ. - อฏฺฐงฺค, สส. - อษฺฏ+องฺค) - ในภาษามราฐี หมายถึง 1). มวลรวมแปดส่วน 2). แปดส่วนรวมกันของไวยากรณ์ของปาณินี 3). คำทั่วไปสำหรับแปดส่วนของสังหิตาหรือการรวบรวมสูตรของคัมภีร์ฤคเวท. 
^05. วรรค (वर्ग - Varga) - ชื่อที่ตั้งให้กับพยัญชนะต่าง ๆ ซึ่งนำหน้าโดยเสียง Surd ที่ไม่หายใจ.
^06. มณฑล (मण्डल - Maṇḍala) หมายถึง 1). บท (Chapter) 2). เป็นเชิงสัญลักษณ์ทางธรรมหรือพิธีกรรม เพื่อหมายถึงเอกภพ 3). วงกลม หรือ ในปุราณะและอติหสะ หมายถึง มณฑลพยุหะ (मण्डलव्यूह - Maṇḍalavyūha) การจัดทัพเป็นรูปวงกลม - การจัดทัพ (व्यूह - Vyūha) สี่ส่วน (ทหารราบ ทหารม้า ช้าง และรถศึก) ในสนามรบ ปรากฎในมหาภารตยุทธ ภีษมบรรพ บทที่ 81.
^07. มหาฤๅษี โคตะมะ (महर्षिः गौतम - Mahaṛṣi Gautama ) ท่านเป็นปราชญ์ฮินดู และมีการกล่าวอ้างถึงทั้งในศาสนาเชน และพุทธศาสนา ท่านได้รับการยกย่องเป็นหนึ่งในเจ็ดปราชญ์ฤๅษีที่ยิ่งใหญ่ {One of the Saptaṛṣis -สัปตะฤๅษี (Seven Great Sages Ṛṣi)} ^08. กัณวะ (Kaṇva) ท่านเป็นฮินดูฤๅษี ประพันธ์บทสวดบางบทในฤคเวท ท่านมีเชื้อสายปราชญ์ฮินดูโบราณ บางครั้งท่านก็ได้รับเกียรติให้เป็นหนึ่งในเจ็ดปราชญ์ที่ยิ่งใหญ่ {One of the Saptaṛṣis -สัปตะฤๅษี (Seven Great Sages Ṛṣi)}.
1.
2. และเก้านั้น พบในสามเวทด้วย. ส่วนมณฑลที่สิบ ดูเหมือนว่าจะเป็นส่วนเสริมที่มีขึ้นในภายหลัง. อย่างไรก็ตาม มันก็มีมุมมองที่เป็นปัจจุบันในช่วงสุดท้ายของการพัฒนาบทสวดพระเวท. สีสันด้านกวีนิพนธ์ดั้งเดิมของที่นี่อันเกี่ยวเนื่องกับข้อคิดทางจิตวิญญาณก่อนหน้านี้ก็ป่วย ด้วยความคิดทางปรัชญาที่ซีดเซียว. บทสวดต่าง ๆ ที่คาดเดา (เกิดความกังขาสงสัย) เกี่ยวกับที่มาในการประพันธ์หลากหลายจะมารวมบรรจบกัน. เมื่อรวมกับทฤษฎีอันเป็นนามธรรมเหล่านี้แล้ว ยังพบกับอาคมความเชื่อโชคลางต่าง ๆ และปฏิบัติการอันเป็นยุคของอรรถรเวท. ในขณะที่ส่วนที่คาดเดาบ่งบอกถึงความเจริญด้านจิตใจอันปรากฎเป็นครั้งแรกในกวีบทสวด คุณลักษณะเช่นนี้แสดงให้เห็นว่าเมื่อถึงเวลานั้นชาวอารยันพระเวทต้องคุ้นเคยกับหลักคำสอนและวัตรปฏิบัติของชาวอินเดียดั้งเดิม และทั้งสองนี้ก็เป็นเครื่องบ่งชี้อันแจ่มแจ้งถึงที่มาตอนปลายของมณฑลที่สิบ.
1.
2. 1.
       มีนักวิชาการที่มาด้วยความสามารถได้จัดมุมมองที่แตกต่างกันของจิตวิญญาณของบทสวดพระเวท นักวิชาการเหล่านี้น้อมนำเอาคัมภีร์โบราณมาศึกษาชีวิตของพวกเขา. ฟลายเดอฮาร์⁰¹ กล่าวว่า "คำอธิษฐานที่ไร้เดียงสาเหมือนเด็กปฐมวัยของฤคเวท." พิกเทต⁰² ยืนยันว่าชาวอารยันตามที่ปรากฎในฤคเวทนั้นนับถือพระผู้เป็นเจ้าองค์เดียว แม้ว่าจะคลุมเครือและเก่ากาลก็ตาม. โรธ⁰³ และ ทยานันทะ สรัสวตี⁰⁴ ผู้ก่อตั้งอารยสมาช⁰⁵ ก็เห็นด้วยกับมุมมองนี้. ซึ่งราม โมฮัน รอย⁰⁶ ถือว่าเทพเจ้าต่าง ๆ ในพระเวทนั้น เป็น "การแสดงเชิงเปรียบเทียบของคุณลักษณะของเทพสูงสุด". สอดคล้องกับปราชญ์ท่านอื่นที่กล่าวไว้ บลูมฟิลด์⁰⁷ บทสวดของฤคเวทนั้น ถือเป็นองค์ประกอบที่ได้เสียสละของเผ่าพันธุ์อารยันเก่ากาลอันมีความสำคัญยิ่งต่อพิธีกรรมต่าง ๆ . ศาสตราจารย์แบร์เกน⁰⁸ ก็เชื่อเช่นนั้นในเชิงเปรียบเทียบ. สายณะ⁰⁹ นักวิจารณ์อินเดียผู้มีชื่อเสียง นำการตีความที่แสดงถึงความเป็นธรรมชาติของเทพต่าง ๆ มาใช้ในบทสวด ซึ่งได้รับการสนับสนุนการศึกษาวิจัยจากแหล่งทุนยุโรปสมัยใหม่. ในบางครั้งระยะต่อมานั้น สายณะได้ตีความบทสวดด้านจิตวิญญาณของศาสนาพราหมณ์. ความคิดเห็น (ของเหล่าปราชญ์ข้างต้น) ก็ไม่จำเป็นว่าจะแย้งเป็นปฏิปักษ์ต่อกัน เพียงเหล่าปราชญ์นั้นได้ชี้ให้เห็นถึงคุณลักษณะที่แตกต่างกัน
หมายเหตุ คำอธิบาย ^01. ออตโต ฟลายเดอฮาร์ (Otto Pfleiderer) {13 กันยายน พ.ศ.2382 (ค.ศ.1839) - 18 กรกฎาคม พ.ศ.2451 (ค.ศ.1908)} เป็นนักเทววิทยาโปรเตสแต้นท์ชาวเยอรมัน. ^02. อาดอยฟ์ พิกเทต (Adolphe Pictet) {11 กันยายน พ.ศ.2342 (ค.ศ.1799) - 20 ธันวาคม พ.ศ.2418 (ค.ศ.1875)} เป็นนักชาติพันธุ์วิทยา นักภาษาศาสตร์ (linguist) และนักนิรุกติศาสตร์ (philologist) ชาวสวิส.
^03.  กุสตาฟ โรธ (Gustav Roth) เกิดเมื่อ พ.ศ.2459 ท่านเป็นนักภารตะวิทยา นักไวยากรณ์ และปรัชญา มีงานวิจัยด้านปรัชญาฮินดูและพระพุทธศาสนา. ^04.  มหาฤๅษี ทยานันทะ สรัสวตี (Dayānanda Sarasvatī) 12 ก.พ. พ.ศ.2367 - 30 ต.ค.2426 เป็นนักปรัชญาภารตะแนวพระเวท เป็นผู้นำทางสังคม ผู้ก่อตั้งอารยสมาช ซึ่ง ฯพณฯ ดร.สวรปัลลี ราธากฤษณัน เรียกท่านว่า ผู้สร้างภารตะยุคใหม่ เทียบเท่ากับศรี อรพินโธ. 
^05.  อารยสมาช (आर्य समाज - Arya Samaj) หรือสมาคมชั้นสูง หรือขบวนการปฏิรูปศาสนาพราหมณ์-ฮินดู ที่เน้นความเชื่อว่ามีพระผู้เป็นเจ้าเพียงองค์เดียวของภารตะ ที่ส่งเสริมค่านิยมและการปฏิบัติตามความเชื่อในอำนาจที่ไม่มีข้อผิดพลาดของพระเวท สมาชหรือสมาคมนี้ก่อตั้งโดยสันยาสี หรือ มหาฤๅษี ทยานันทะ สรัสวตี เมื่อวันที่ 7 เมษายน พ.ศ.2418. ^06. ราชา ราม โมฮัน รอย (Ram Mohan Roy) - (เกิดเมื่อ 22 พฤษภาคม พ.ศ.2315, เบงกอล อินเดีย - ถึงแก่กรรมเมื่อ 27 กันยายน พ.ศ.2376, บริสตอล อังกฤษ) เป็นนักการศาสนา สังคม นักปฏิรูปการเมืองชาวภารตะ เกิดในตระกูลพราหมณ์ที่มีชื่อเสียง ท่านท่องไปทั่วในขณะที่เยาว์วัย ได้เปิดเผยตัวตนต่อวัฒนธรรมต่าง ๆ และพัฒนามุมมองที่ต่างออกไปจากศาสนาฮินดู. ในปี พ.ศ.2346 ท่านได้เขียนแผ่นพับประณามการแบ่งแยกทางศาสนาและความเชื่อทางไสยศาสตร์ของภารตะ และสนับสนุนศาสนาฮินดูแบบมีพระผู้เป็นเจ้าเพียงพระองค์เดียว. ท่านจัดให้มีการแปลคัมภีร์พระเวทและอุปนิษัทสมัยใหม่ เพื่อเป็นพื้นฐานทางปรัชญาตามความเชื่อของท่าน ได้สนับสนุนเสรีภาพในการพูดและการนับถือศาสนา และประณามระบบวรรณะและพิธีสัตตี (suttee - หรือ Sati ในภาษาสันสกฤต - เมื่อสามีถึงแก่กรรม ภรรยาที่ยังมีชีวิตต้องโดนเผาตายตกตามสามีด้วย). ในปี พ.ศ.2369 ท่านได้ก่อตั้งวิทยาลัยเวทานตะ และในปี พ.ศ.2371 ได้ก่อตั้งพราหมณ์สมาจ (หรือสมาคมพราหมณ์). ที่มา: britannica.com, วันที่เข้าถึง 14 เมษายน 2565.  ^07.  ศ.ดร.มอริซ บลูมฟิลด์ (Maurice Bloomfield) (23 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2398 ออสเตรีย - 13 มิถุนายน พ.ศ.2471 ซานฟรานซิสโก สหรัฐฯ) มีความสามารถด้านภาษาสันสกฤต มีผลงานมากมาย ตีพิมพ์ใน AJP - American Journal Press และหนังสือด้านปรัชญาภารตะ, ปรับปรุงจาก jstor.org, วันที่เข้าถึง 3 พฤษภาคม 2565.
^08. อะเบล แบร์เกน (Abel Bergaigne) (31 สิงหาคม พ.ศ.2381 - 6 สิงหาคม พ.ศ.2431) นักภารตะวิทยาและปราชญ์ด้านภาษาสันสกฤตชาวฝรั่งเศส มีผลงานที่ตีพิมพ์ด้านศาสนาและปรัชญา โครงสร้างไวยกรณ์ แสดงถึงพัฒนาการด้านประวัติศาสตร์ทั้งภาษาสันสกฤต กรีก ละติน ภาษาในกลุ่มเจอร์แมนิก และอื่น ๆ .
^09. สายณะ (Sāyaṇa) หรือ สายณาอาจารยะ (Sāyaṇācārya) ถึงแก่กรรมเมื่อ พ.ศ.1930 (ค.ศ.1387) เป็นปราชญ์ในสำนักปรัชญาสันสกฤตมีมางสา ท่านได้ให้คำแนะนำเกี่ยวกับพระเวท มีงานด้านการแพทย์ จริยธรรม ดนตรี และไวยกรณ์.
1.
2. อันเป็นประมวลกลุ่มปรัชญาฤคเวทเท่านั้น. มันเป็นงานที่แสดงถึงความคิดของปราชญ์ในรุ่นต่อ ๆ มา และมีลำดับชั้นของความคิดอยู่ภายใน. โดยหลักแล้ว เราอาจกล่าวได้ว่าฤคเวทนั้น เป็นตัวแทนของศาสนาในยุคที่ไม่มีความซับซ้อนนัก. บทสวดจำนวนมากนั้นดูเรียบง่ายและเยาว์วัยไร้เดียงสา เป็นการแสดงถึงจิตสำนึกด้านศาสนาภายในจิตใจ ปราศจากความซับซ้อนที่จะตามมา. นอกจากนี้ในภายหลังแล้ว ก็ยังมีบทสวดของพราหมณ์ที่เป็นแบบฉบับและเป็นทางการอีกด้วย. มีคัมภีร์บางเล่ม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในคัมภีร์เล่มก่อน ซึ่งรวบรวมผลที่สมบูรณ์ของการไตร่ตรองอย่างมีสติเกี่ยวกับความหมายของโลก และตำแหน่งแห่งหนของมนุษย์บนโลกใบนี้. เอกเทวนิยมได้แสดงลักษณะของบทสวดสรรเสริญบางบทของฤคเวท. ไม่ต้องสงสัยเลยว่า ในบางครั้งนั้นพระผู้เป็นเจ้าหลายองค์ก็ถูกมองว่าเป็นพระนามและจริยวัตรที่แสดงออกต่างกันไปของสิ่งมีชีวิตที่ดำรงอยู่ในสากลจักรวาล.¹ แต่ลัทธิเอกเทวนิยมนี้ ยังไม่ถือว่าเป็นเอกเทวนิยมที่เฉียบแหลมของโลกสมัยใหม่.        ออโรบินโด กอช (ศรี อรพินโธ โฆษะตระกูล) เป็นปราชญ์ผู้ลึกลับชาวภารตะที่ยิ่งใหญ่ มีความเห็นว่าพระเวทนั้นเพียบพร้อมไปด้วยคำแนะนำเกี่ยวกับคำสอนที่อำพรางไว้และปรัชญาที่เร้นลับ. ท่านมองว่าเทพเจ้าแห่งบทสวดนั้น เป็นสัญลักษณ์แห่งการทำงานทางจิตวิทยา. สูรยะ (สุริยะ) หมายถึง ความเฉลียวฉลาด อัคนีเแทนความตั้งใจ และโสมะ (พระจันทร์-โสม) แทนความรู้สึก. สำหรับท่านนั้น พระเวทเป็นศาสนาที่ลึกลับที่สอดคล้องกับลัทธิออฟิก⁰¹ และเอยูเซเนี่ยน⁰² ของกรีกโบราณ. "สมมติฐานที่ข้าพเจ้าเสนอคือฤคเวทนั้น เป็นเอกสารสำคัญฉบับหนึ่งที่ยังคงอยู่กับเราตั้งแต่ช่วงแรก ๆ ของความคิดมนุษย์ ซึ่งความลึกลับทางประวัติศาสตร์ของลัทธิเอยูเซเนี่ยนและออฟิกนั้น เป็นเพียงเศษเล็กเศษน้อยที่ล้มเหลว เมื่อความรู้ทางจิตวิญญาณและจิตใจของเผ่าพันธุ์ ถูกบดบังด้วยเหตุผลที่ยากแก่การตัดสินใจในปัจจุบันขณะ ด้วยสิ่งปกคลุมที่มีรูปและสัญลักษณ์ที่จับต้องได้ ซึ่งปกป้องความรู้สึกจากคำดูหมิ่นและเปิดเผยต่อผู้ประทับจิต. หลักการสำคัญประการหนึ่งของความเชื่อที่ดำมืดคือความศักดิ์สิทธิ์และเป็นความลับขององค์ความรู้ตนเองและความรู้ที่เที่ยงแท้ของเหล่าทวยเทพ. พวกเขาคิดว่าภูมิปัญญานี้ไม่เหมาะกับมนุษย์ผู้มีจิตใจปกติธรรมดา อาจอันตราย หรืออาจวิปริต และการใช้ในทางที่ผิดและสูญเสียคุณธรรมได้ หากเปิดเผยต่อวิญญาณที่หยาบกระด้างและไม่บริสุทธิ์. ดังนั้นพวกเขาจึงรื่นรมย์กับการมีอยู่ของ
---------------
¹ ดูใน ฤคเวท, บรรพที่ 1. สรรคที่ 164-46 และ 170-71.
หมายเหตุ คำอธิบาย
^01. ลัทธิออฟิก (Orphic-Orphism) เป็นลัทธิกรีกโบราณ มีตำนานอธิบายว่ามนุษย์มีลักษณะสองประการคือ 1) ร่างกายที่สืบทอดมาจากไททันส์ และ 2) ประกายไฟหรือวิญญาณอันศักดิ์สิทธิ์ สืบทอดมาจาก ไดอะไนซัส (เทพเจ้าแห่งไวน์ เทศกาลรื่นเริง) เพื่อให้บรรลุความรอดจากเรือไททานิค การดำรงอยู่ของวัตถุ.
^02. ลัทธิเอยูเซเนี่ยน (Eleusinian) ลัทธิเกษตรกรรมโบราณ เกี่ยวกับการเกิดใหม่ของเทพผู้ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของความเป็นนิรันดร์แห่งชีวิตซึ่งไหลจากรุ่นสู่รุ่น.
1.
2.  การบูชาภายนอกที่มีประสิทธิผล แต่ไม่สมบูรณ์สำหรับคำดูหมิ่นและวินัยภายในสำหรับผู้ริเริ่ม (นำความรู้ที่บริสุทธิ์เข้ามาในจิต) และการสวมภาษาของพวกเขาด้วยคำพูดและภาพ อันมีความรู้สึกทางจิตวิญาณสำหรับผู้ที่ถูกเลือกและความรู้สึกที่เป็นรูปธรรมสำหรับเหล่าชนทั่วไปที่ได้นมัสการ บทสวดของพระเวทบังเกิดขึ้นและรังสรรค์ขึ้นบนหลักการเหล่านี้"¹ เราพบว่าทัศนะนี้เป็นการตรงข้าม ไม่เพียงแต่นักวิชาการสมัยใหม่ชาวยุโรปเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการตีความดั้งเดิมของสายณะและระบบปรัชญาของปูรวะ-มีมางสา ผู้ทรงอำนาจในการตีความพระเวทด้วย ไม่ว่ามุมมองของศรี อรพินโท โฆษะตระกูลจะแยบยลเพียงใด เราก็จำต้องลังเลในการทำตามคำแนะนำของเขา. ไม่น่าจะเป็นไปได้ที่ความก้าวหน้าทั้งหมดของความคิดของชาวอินเดียจะค่อย ๆ มลายไปจากความจริงทางจิตวิญญาณสูงสุดของบทสวดพระเวท. สอดคล้องกับสิ่งที่รู้กันโดยทั่วไปของการพัฒนามนุษย์ และง่ายกว่าที่จะยอมรับว่าศาสนาและปรัชญาในยุคหลัง ๆ เกิดขึ้นจากข้อเสนอแนะที่หยาบกระด้าง และแนวคิดทางศีลธรรมขั้นต้น และแรงบันดาลใจทางจิตวิญญาณของจิตใจในยุคแรก ๆ มากกว่าที่จะเป็นความเสื่อมทรุดของความสมบูรณ์แบบดั้งเดิม. ในการตีความถึงจิตวิญญาณของบทสวดแห่งพระเวทนั้น เราเสนอให้นำเอามุมมองของบทสวดเหล่านี้ที่บรรดาพราหมณ์และอุปนิษัทได้ยอมรับต่อมาทันที. ผลงานที่เกิดขึ้นภายหลังนี้เป็นความต่อเนื่องและเป็นการพัฒนามุมมองของบทสวด. ในขณะที่เราพบความก้าวหน้าจากการบูชาพลังงานธรรมชาติภายนอกไปสู่ศาสนาด้านจิตวิญญาณของอุปนิษัท ที่เข้าใจได้ง่าย ๆ ตามกฎแห่งการเติบโตด้านศาสนาตามปกตินั้น มนุษย์ทุกหนแห่งในโลกเริ่มต้นด้วนสิ่งที่อยู่ภายนอกแล้วเข้าสู่ศาสนาสูงสุดที่มีอยู่ในพระเวท. การตีความนี้สอดคล้องกับวิธีการทางประวัติศาสตร์สมัยใหม่และทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์ของวัฒนธรรมมนุษย์ยุคแรก ๆ และสอดคล้องกับมุมมองชั้นเอกของอินเดียที่ปราชญ์สายณะได้นำเสนอ. 
---------------
^1. อรยะ, เล่มหนึ่ง หน้าที่ 60. 
1.
2.
       ในฤคเวท เรามีวจนะอันเร่าร้อนของจิตวิญญาณเก่ากาล ทว่าเป็นดวงจิตกวีซึ่งแสวงหาที่หลบเร้นจากการตั้งคำถามอันดื้อรั้นของความรู้สึกและสิ่งต่าง ๆ ภายนอก. บทสวดเป็นแนวปรัชญาในขอบเขตที่พวกเขาพยายามอธิบายความลึกลับของโลก ไม่ใช่ด้วยความเข้าใจที่ลึกซึ้งเหนือมนุษย์หรือการเผยที่ไม่ธรรมดา แต่ด้วยลำแสงแห่งเหตุผลที่ไม่ได้รับความช่วยเหลือ. จิตที่ได้เผยไว้ในพระเวทไม่ใช่จิตประเภทใดประเภทหนึ่ง. มีเพียงจิตวิญญาณที่คร่ำครวญแห่งกวีผู้เพียงแต่คร่ำครวญถึงความงดงามของท้องฟ้าและความมหัศจรรย์ของแผ่นดินโลก และบรรเทาจิตวิญญาณด้วยดนตรีอันเป็นภารกิจของปราชญ์เหล่านี้ด้วยการแต่งบทสวดสรรเสริญ. เหล่าเทพอินโด-อิหร่านประกอบด้วย พระทโยษะ⁰¹ พระวรุณ พระอุษา พระมิตระ⁰² และอื่น ๆ อันเป็นผลงานของจิตสำนึกในบทกวีนี้. 1.
       ได้มีปราชญ์ท่านอื่นที่กระตือรือร้นยิ่ง พยายามปรับโลกให้เข้ากับจุดประสงค์ของตนเอง. ความรู้ทางโลกที่เป็นประโยชน์แก่ตนก็เป็นเครื่องชี้นำชีวิต. และในช่วงเวลาแห่งการมุ่งพิชิตและการต่อสู้ เทพที่ทรงประโยชน์ดังเช่น พระอินทร์ ก็ถือกำเนิดขึ้น. ด้วยแรงกระตุ้นทางปรัชญาที่แท้จริง ความปรารถนาที่จะรู้และเข้าใจโลกเพื่อเห็นแก่ประโยชน์ตนเอง แสดงให้เห็นเฉพาะเมื่อพายุสงบลงและปลอดจากความเครียดเท่านั้น. ในตอนนั้นเองเหล่าชนทั้งหลายได้นั่งลง เกิดคำถามในพระเจ้าที่พวกเขาบูชาอย่างโง่เขลา และตรึกตรองถึงความลึกลับของชีวิต. ในช่วงเวลานี้เองก็เกิดคำถามขึ้น ซึ่งจิตใจของมนุษย์ไม่สามารถให้คำคอบที่เพียงพอได้. มีผู้ประพันธ์ในพระเวทได้อุทานขึ้น "ฉันไม่รู้ว่าฉันเป็นอะไรกันแน่ ดูลึกลับ ผูกมัด จิตใจฉันก็ลอยล่องไป." แม้ว่าจะมีเชื้อ (ร้าย หรือหน่อที่ไม่ดีนัก) ของปรัชญาที่แท้จริงได้ปรากฎขึ้นในระยะหลัง แต่มุมมองของชีวิตที่สะท้อนในบทกวี และการฝึกฝนบทสวดก็ยังคงให้องค์ความรู้อยู่. เนื่องจากประวัติศาสตร์เกี่ยวกับตำนานนั้นนำหน้าโบราณคดี การเล่นแร่แปรธาตุทางเคมี โหราศาสตร์ที่เกี่ยวกับดวงดาว แม้แต่ปกรณัมและกวีนิพนธ์ก็มาก่อนปรัชญาและวิทยาศาสตร์. ในตำนานและศาสนานั้น เราได้พบแรงกระตุ้นทางปรัชญาขึ้น ในนั้นเราก็พบคำตอบสำหรับคำถามของการดำรงอยู่ขั้นสุดท้ายของผู้ศรัทธาทั่วไป. สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นจากจินตนาการ
หมายเหตุ คำอธิบาย
^01. พระดิออษ หรือ พระทโยษะ (द्यौष् - Dyáuṣ) หรือ เทยาสฺ หรือ อากาศ (आकाश - ākāśa) หรือ ทโยษปิตฤฺ (Dyauspitar or ตัวอักษรเทวนาครี  द्यौष्पितृ - Dyáuṣpitṛ́ - บรรพบุรุษสวรรค์) เทียบเท่ากับมหาเทพกรีกคือ ซุส (Zeus) หรือละติน มหาเทพโรมันคือ จูปิเตอร์ (Jupiter) ทรงเป็นเทพแห่งท้องฟ้าในฤคเวท พระชายาของพระองค์พระนางปฤถวี หรือ ปฐพี (पृथ्वी  - Pṛthvī) เป็นเทพีแห่งโลก เทพทั้งสองเป็นบิดามารดรต้นแบบในฤคเวท. ^02. พระมิตระ (Mitra) เป็นเทพเก่ากาล โปรโต-อินโด-อิราเนียน-Proto-Indo-Iranian  ชื่อเทพองค์นี้มีการกล่าวไว้มากมาย ทั้งทางด้านพระพุทธศาสนา (เป็นพระโพธิสัตว์ - อารยะเมตตรัย - Maitreya) ทั้งทางด้านเอเชียไมเนอร์ ในยุคเฮเลนนิค ในกรีก บางส่วนของอนาโตเลีย ในตอนกลางของอิหร่าน ฯ ในภาษาสันสกฤตและในภาษาอินโด-อารยันยุคใหม่ มิตระ หมายถึง เพื่อน หนึ่งในแง่มุมของการผูกพัน และพันธมิตร.
1.
2. ที่ซึ่งสาเหตุในตำนานนั้น ได้รับการสันนิษฐานว่าเป็นโลกแห่งความจริง. เมื่อเหตุผลค่อย ๆ เพิ่มขึ้นเหนือจินตนาการ ความพยายามที่จะจำแนกสิ่งถาวร (หรือความรู้สึกที่ติดตรึงอยู่) ที่ได้จับยัดใส่เข้ามา ออกจากสิ่งที่เป็นความจริงของโลกที่ได้สร้างขึ้น. การคาดเดาเกี่ยวกับจักรวาลวิทยาได้เกิดขึ้นแทนที่การสันนิษฐานในปกรณัมตำนาน. องค์ประกอบถาวรของโลกถูกแปดเปื้อนเป็นมลทิน และด้วยเหตุนี้จักรวาลวิทยาจึงสับสนกับศาสนา. ในช่วงแรก ๆ ที่ได้พิจารณาไตร่ตรองนั้น อย่างที่เรามีในฤคเวท ตำนานปกรณัม จักรวาลวิทยา และศาสนานั้น เราจะพบว่ามันคละปะปนกัน. จะเป็นที่น่าสนใจยิ่งในการอธิบายความคิดเห็นสั้น ๆ ของบทสวดภายใต้หัวเรื่องของ เทววิทยา จักรวาลวิทยา จริยธรรม และสุนทรียศาสตร์.
1.
2.
3.