"ขึ้นชื่อว่าอามิสบูชาแล้วไม่สามารถจะค้ำจุนพระศาสนาให้ทรงอยู่ได้แม้เพียงชั่วเวลาดื่มยาคู (ข้าวต้ม) ๑ อึก... แต่การปฏิบัติชอบเป็นการบูชาที่เหมาะสมแก่พระศาสดา เพราะว่าการปฏิบัติชอบนั้นอันพระศาสดานั้น ปรารถนาแล้วและสามารถค้ำจุนพระศาสนาให้คงอยู่ได้ด้วย"
"อามิสปูชา จ นาเมสา สาสนํ เอกยาคุปานกาลมตฺตํปิ สนฺธาเรตุํ น สกฺโกติ... สมฺมาปฏิปตฺติ ปน สตถฺถุ อนุจฺฉวิกา ปูชาฯ สา หิ เตน ปฏฺฐิตา เจว สกฺโกติ จ สาสนํ สนฺธาเรตุํ" (มฺงคล. ๑/๗๙)
มังคลัตถทีปนี.
First revision: Jan.06, 2013
Last revision: Jan.18, 2013
อสีติมหาสาวก ๘๐ พระอรหันต์, ผศ.ดร.บรรจบ บรรณรุจิ, สำนักพิมพ์ธรรมลีลา (ผู้รวบรวมจำไม่ได้ว่าปีที่พิมพ์เป็นปีใด ซึ่งได้คัดลอกมาจากสมุดโน้ตที่ได้จดเก็บไว้นานแล้วเมื่อราว ๆ ปีปลายปี พ.ศ.๒๕๔๐ อีกต่อหนึ่ง).
ความหมายของคำว่า "อสีติมหาสาวก" ตามรูปศัพท์ เป็นคำสมาสประกอบด้วยคำ "อสีติ" และ "มหาสาวก" .
"อสีติ" เป็นปกติสังขยา คือ จำนวนนับตามปกติ แปลว่า "๘๐".
"มหาสาวก" ประกอบด้วยคำว่า "มหา" ซึ่งเป็นคุณศัพท์แปลว่า ใหญ่, มาก, สำคัญ และคำว่า "สาวก" ซึ่งเป็น คำนามกิตก์ ประกอบรูปมาจากธาตุ "สุ" (ในความหมายว่าฟัง) + ปัจจัย ณฺวุ มีรูปศัพท์ว่า "สาวก" แปลว่า ผู้ฟัง ในที่นี้หมายถึง ภิกษุผู้บรรลุธรรมขั้นสูงสุดคืออรหัตตผล.
ดังนั้นคำว่า "อสีติ" และ "มหาสาวก" เมื่อรวมเข้าด้วยกันเป็นคำสมาส เป็น "อสีติมหาสาวก" จึงแปลว่า พระสาวกผู้ใหญ่หรือผู้ยิ่งใหญ่หรือสำคัญ ๘๐ รูป (www.dhammajak.net วันที่สืบค้น. ๑๗ ก.ย.๕๕).
กลุ่มที่ ๑: กลุ่มพระปัญจวัคคีย์ (๕ รูป)
๐๑: พระอัญญาโกณฑัญญะ
๐๒: พระวัปปะ
๐๓: พระภัททิยะ
๐๔: พระมหานามะ และ
๐๕: พระอัสสชิ
กลุ่มที่ ๒: พระนาลกะ-พระยสะ (๒ รูป)
๐๖: พระนาลกะ และ
๐๗: พระยสะ
กลุ่มที่ ๓: กลุ่มเพื่อนพระยสะ (๔ รูป)
๐๘: พระวิมละ
๐๙: พระสุพาหุ
๑๐: พระปุณณชิ และ
๑๑: พระควัมปติ
กลุ่มที่ ๔: กลุ่มพระชฎิล ๓ พี่น้อง (๓ รูป)
๑๒: พระอุรุเวลกัสสปะ
๑๓: พระนทีกัสสปะ และ
๑๔: พระคยากัสสปะ
กลุ่มที่ ๕: กลุ่มพระอัครสาวก (๒ รูป)
๑๕: พระสารีบุตร และ
๑๖: พระมหาโมคคัลลานะ
กลุ่มที่ ๖: กลุ่มพระชาวแคว้นมคธ (๘ รูป)
๑๗: พระมหากัสสปะ
๑๘: พระราธะ
๑๙: พระอุปเสนะ (พระอุปเสนวังคันตบุตร)
๒๐: พระมหาจุนทะ
๒๑: พระขทิรวนิยเรวตะ
๒๒: พระมหาปันถก
๒๓: พระจูฬปันถก และ
๒๔: พระสภิยะ
กลุ่มที่ ๗: กลุ่มพระชาวแคว้นโกศล (๑๖ รูป)
๒๕: พระวักกลิ
๒๖: พระยโสชะ
๒๗: พระกุณฑธานะ
๒๘: พระปิลินทวัจฉะ
๒๙: พระมหาโกฏฐิตะ
๓๐: พระโสภิตะ
๓๑: พระอุปวาณะ
๓๒: พระองคุลิมาล
๓๓: พระสาคตะ
๓๔: พระเสละ
๓๕: พระวังคีสะ
๓๖: พระลกุณฑกภัททิยะ
๓๗: พระกุมารกัสสปะ
๓๘: พระนันทกะ
๓๙: พระสุภูติ และ
๔๐: พระกังขาเรวตะ
กลุ่มที่ ๘: กลุ่มพระชาวแคว้นสักกะ (๑๔ รูป)
๔๑: พระนันทะ
๔๒: พระราหุล
๔๓: พระภัททิยะ (กาฬิโคธาบุตร)
๔๔: พระอนุรุทธะ
๔๕: พระอานนท์
๔๖: พระภคุ
๔๗: พระกิมพิละ
๔๘: พระอุบาลี
๔๙: พระเมฆิยะ
๕๐: พระนาคิตะ
๕๑: พระสีวลี
๕๒: พระปุณณมันตานีบุตร
๕๓: พระมหาอุทายี และ
๕๔: พระกาฬุทายี
กลุ่มที่ ๙: กลุ่มพระมาณพ ๑๖ (๑๖ รูป)
๕๕: พระอชิตะ
๕๖: พระติสสเมตเตยยะ
๕๗: พระปุณณกะ
๕๘: พระเมตตคู
๕๙: พระโธตกะ
๖๐: พระอุปสีวะ
๖๑: พระนันทะ
๖๒: พระเหมกะ
๖๓: พระโตเทยยะ
๖๔: พระกัปปะ
๖๕: พระชตุกัณณี
๖๖: พระภัทราวุธ
๖๗: พระอุทยะ
๖๘: พระโปสาละ
๖๙: พระโมฆราช และ
๗๐: พระปิงคิยะ
กลุ่มที่ ๑๐: กลุ่มพระชาวแคว้นวังสะ (๒ รูป)
๗๑: พระพากุละ และ
๗๒: พระปิณโฑลภารทวาชะ
กลุ่มที่ ๑๑: กลุ่มพระชาวแคว้นอวันตี (๒ รูป)
๗๓: พระมหากัจจายนะ และ
๗๔: พระโสณกุฏิกัณณะ
กลุ่มที่ ๑๒: กลุ่มพระต่างแคว้น (๖ รูป)
๗๕: พระพาหยะ
๗๖: พระปุณณะ
๗๗: พระทัพพะ
๗๘: พระรัฐบาล
๗๙: พระโสณโกฬิวิสะ และ
๘๐: พระมหากัปปินะ
