Home / Knowledge : บรรดาปราชญ์ผู้ประเสริฐ

D05. อิมมานูเอล ค้านท์

อิมมานูเอล ค้านท์, Title Thumbnail, ที่มา: pinterest.com (ภาพวาด ราว พ.ศ.2333/ค.ศ.1790), วันที่เข้าถึง: 11 เมษายน 2567; Hero Image, ที่มา: lifeder.com, วันที่เข้าถึง: 11 เมษายน 2567.
D05. อิมมานูเอล ค้านท์⁰¹.

First revision: Apr.01, 2024
Last change: Apr.27, 2024
สืบค้น รวบรม เรียบเรียง และปริวรรตโดย อภิรักษ์ กาญจนคงคา.

       อิมมานูเอล ค้านท์ (Immanuel Kant) ท่านมีชีวิตอยู่ระหว่าง 22 เมษายน พ.ศ.2267/ ค.ศ.1724 - 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2347/ ค.ศ.1804 เป็นปราชญ์ชาวเยอรมัน ชาตกาลท่านครบรอบ 300 ปีเมื่อเร็ว ๆ นี้.

ภูมิหลังของอิมมานูเอล ค้านท์
       ท่านเป็นปราชญ์ชาวเยอรมัน (ขณะนั้นเป็นพลเมืองในราชอาณาจักรปรัสเซีย) และเป็นหนึ่งในนักคิดศูนย์กลางด้านแสงสว่างแห่งภูมิปัญญา (The Central Enlightenment thinkers). ท่านเกิดที่เมืองเคอนิกส์แบร์ก (Königsberg) ผลงานที่ครอบคลุมและเป็นระบบของค้านท์ในด้านญาณวิทยา อภิปรัชญา จริยธรรม และสุนทรียศาสตร์ ทำให้ท่านเป็นหนึ่งในบุคคลที่มีอิทธิพลมากที่สุดในปรัชญาตะวันตกสมัยใหม่ ค้านท์แย้งว่าที่ว่างและเวลาเป็นเพียง "รูปแบบของสัญชาตญาณ" ที่จัดโครงสร้างประสบการณ์ทั้งหมด และวัตถุของประสบการณ์เป็นเพียง "รูปลักษณ์ภายนอก" (หลักคำสอนเรื่องอุดมคตินิยมเหนือธรรมชาติ ธรรมชาติของสิ่งต่าง ๆ ตามที่อยู่ภายในนั้นเป็นสิ่งที่ไม่อาจหยั่งรู้ได้) เพื่อตอบโต้หลักคำสอนเชิงปรัชญาเรื่องความกังขา ค้านท์จึงได้เขียน Critique of Pure Reason ( พ.ศ.2324-2330/ค.ศ.1781-1787) ซึ่งเป็นผลงานที่มีชื่อเสียงที่สุดของท่าน.

       ค้านท์ได้วาดแนวขนานกับการปฏิวัติของ โคเปอร์นิคัส (Copernicus) ในข้อเสนอของท่าน โดยให้คิดถึงวัตถุแห่งประสบการณ์ซึ่งสอดคล้องกับรูปแบบสัญชาตญาณในรูปแบบเชิงพื้นที่และเชิงเวลาของเรา และประเภทของความเข้าใจของเรา เพื่อที่เราจะมีความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับวัตถุเหล่านั้น. ท่านเชื่อว่าเหตุผลเป็นบ่อเกิดของศีลธรรม และสุนทรียภาพนั้นเกิดขึ้นจากความสามารถในการตัดสินที่ไม่น่าสนใจ. มุมมองทางศาสนาของค้านท์มีความเชื่อมโยงอย่างลึกซึ้งกับทฤษฎีทางศีลธรรมของท่าน. อย่างไรก็ตาม ลักษณะที่แน่นอนของเหล่านี้ยังคงเป็นข้อโต้แย้ง. ท่านหวังว่าจะสามารถรักษาสันติภาพอันถาวรได้ผ่านระบอบประชาธิปไตยสากลและความร่วมมือระหว่างประเทศ อย่างไรก็ตาม ชื่อเสียงระดับสากลของท่านถูกเปื้อนด้วยการประกาศใช้การเหยียดเชื้อชาติทางวิทยาศาสตร์มาตลอดชีวิตการทำงานของท่าน แม้ว่าค้านท์จะประณามมุมมองเหล่านั้นในช่วงทศวรรษสุดท้ายของชีวิตก็ตาม. ทฤษฎีจิตใจของค้านท์จากมุมมองของตรรกศาสตร์และวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์ได้รับความสนใจอีกครั้งในพุทธศตวรรษที่ 26 หรือคริสต์ศตวรรษที่ 21. เนื่องจากมีการศึกษาการเปลี่ยนแปลงกระบวนทัศน์ของค้านท์อย่างละเอียดถี่ถ้วน อิทธิพลของท่านจึงขยายวงกว้างไปไกลกว่านั้นไปยังนักคิดที่ไม่เจาะจงถึงงานของเขาหรือใช้คำศัพท์เฉพาะเจาะจง. งานของท่านเกี่ยวกับคณิตศาสตร์และการสังเคราะห์ความรู้เชิงนิรนัยยังถูกอ้างถึงโดยนักฟิสิกส์เชิงทฤษฎี อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ ว่าเป็นอิทธิพลในช่วงแรก ๆ ต่อการพัฒนาทางปัญญาของเขา แม้ว่าจะเป็นสิ่งที่ไอน์สไตน์เคยวิพากษ์วิจารณ์และปฏิเสธในเวลาต่อมาก็ตาม.

ศัพท์ คำอธิบาย และที่มา:
⁰¹. จาก. Facebook เพจ "Bertrand Russell," โดยผ่าน: arts.su.ac.th/depart/depart_philosophy/depart.html, วันที่เข้าถึง: 23 เมษายน 2567.

back

info@huexonline.com

Visit : 4246705