Home / Knowledge : สถานที่สำคัญ, วัดในและนอกเกาะกรุงศรีอยุธยา

164. วัดแม่นางปลื้ม

Title Thumbnail: เจดีย์สิงห์ล้อม วัดแม่นางปลื้ม, ที่มา: Facebook ห้อง "มองหลายมุมเรื่องกรุงเก่า", วันที่เข้าถึง 13 มกราคม 2563.
164. วัดแม่นางปลื้ม

First revision: Jan.10, 2020
Last change: May 29, 2021
สืบค้น รวบรวม เรียบเรียง และปริวรรตโดย อภิรักษ์ กาญจนคงคา

"วัดแม่นางปลื้ม ตั้งอยู่ริมฝั่งคลองตรงข้ามตลาดหัวรอ ไม่ปรากฏหลักฐานเกี่ยวกับประวัติการสร้าง ภายในวัดมีเจดีย์ประธานซึ่งมีประติมากรรมปูนปั้นรูปสิงห์ล้อมอยู่โดยรอบฐานเช่นเดียวกับวัดธรรมิกราช สันนิษฐานว่าน่าจะสร้างขึ้นในช่วงระยะเวลาเดียวกัน คือไม่หลังไปกว่ารัชกาลสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง ซึ่งทรงมีพระราชนิยมในสถาปัตยกรรมแบบเขมร ส่วนพระวิหารจะตั้งอยู่ทางด้านหน้าของเจดีย์ประธานมีลักษณะเป็นศิลปกรรมสมัยอยุธยาตอนปลาย แต่ได้รับการปฏิสังขรณ์สมัยกรุงรัตนโกสินทร์หน้าบันประดับด้วยเครื่องถ้วยจีน.

โบราณสถานที่สำคัญของวัดแม่นางปลื้มได้แก่ เจดีย์ประธานองค์ใหญ่ทรงระฆังสร้างอยู่บนฐานสูงส่วนฐานล่างตั้งสิงห์ปูนปั้นล้อมรอบ ลักษณะเป็นฐานบัว ประดับด้วยบัวลูกฝัก รูปแบบศิลปกรรมนี้สืบทอดมาจากศิลปะเขมร –ลพบุรี นิยมอยู่ในศิลปะสมัยกรุงศรีอยุธยา"⁰¹

พระประธานคือ หลวงพ่อขาว "พระพุทธนิมิตมงคลศรีรัตน์ไตร" เป็นพระพุทธรูปปูนปั้น ปางมารวิชัย ทาสีขาว บ้างก็เรียกหลวงห่อขาวว่า "พระพุทธมหาเศวตปิ่นนคเรศสิริศรีอยุธยา".

ตามบันทึกของเยเรเมียส ฟาน ฟลีต (Jeremias Van Vliet) (พ่อค้าชาวฮอลันดาที่เข้ามาในสมัยพระเจ้าปราสาททอง ราว พ.ศ.2176) หรือที่คนไทยมักเรียกว่า วัน วลิตนั้น ได้เขียนบันทึกไว้หลังการสวรรคตของสมเด็จพระนเรศราว 28 ปี ...ในการที่สมเด็จพระนเรศล่องเรือทางน้ำโดยลำพัง เจอพายุฝน แล้วเข้าไปหลบฝนในบ้านหญิงชรายากไร้ที่อาศัยอยู่โดดเดี่ยว ต่อมาภายหลังก็ได้ดูแลปรนนิบัติหญิงชรา และเมื่อสิ้นชีวิตลงก็จัดพิธีศพให้... บันทึกของวัน วลิต กล่าวไว้เช่นนี้ และไม่ได้บอกว่าหญิงชรานั้นชื่อ "ปลื้ม" หรือชื่ออะไร และไม่ได้ระบุว่าสมเด็จพระนเรศทรงสร้างหรือบูรณะวัดแม่นางปลื้มให้กับนาง.

"เรื่องที่ผูกโยงวัดแม่นางปลื้ม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เข้ากับบันทึกของวัน วลิต ว่าสมเด็จพระนเรศทรงสร้างให้แม่ปลื้มนั้น เพิ่งเกิดขึ้นเมื่อไม่กี่ปีมานี้เอง และแพร่หลายไปอย่างรวดเร็ว อันที่จริงชื่อ "วัดแม่นางปลื้ม" มีปรากฏในพระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) ตั้งแต่สมัยขุนวรวงศาธิราช ซึ่งเป็นรัชกาลก่อนสมเด็จพระนเรศถึง 4 รัชกาล.

แต่ถึงกระนั้น วัดแม่นางปลื้มที่สร้างมาแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา มีวิหารทรงวิลันดาที่ประดิษฐาน ‘หลวงพ่อขาว’ พระพุทธรูปเก่าแก่งดงาม มีโบสถ์กลิ่นอายจีนที่ได้รับการบูรณะสมัยต้นรัตนโกสินทร์ มีเจดีย์สิงห์ล้อมที่หาดูยากพบเพียงสองแห่งเท่านั้นในอยุธยา ไม่นับรวมบรรยากาศโบราณย้อนยุคที่ร่มรื่นเงียบสงบของวัด" ⁰².

ที่มา คำศัพท์ และคำอธิบาย
01. จาก. Facebook ห้อง "นครประวัติศาสตร์ กรุงศรีอยุธยา", วันที่เข้าถึง 20 มกราคม 2563.
02. ปรับเสริมจาก. Facebook ห้อง "ราชธานีศรีอยุธยา", วันที่เข้าถึง 29 พฤษภาคม 2564.

PHOTO GALLERY
ภาพที่ 2-6: จาก. Facebook ห้อง "นครประวัติศาสตร์ กรุงศรีอยุธยา", วันที่เข้าถึง 20 มกราคม 2563.
ภาพที่ 7-24: จาก. Facebook ห้อง "กรุงเก่าของชาวสยาม: The Kingdom and People of Siam", วันที่เข้าถึง 28 เมษายน 2563.

back

PHOTO
GALLERY

info@huexonline.com

Visit : 4224665