25. วัดตระพังทองหลาง - สุโขทัย

Title Thumbnail & Hero Image: วัดตระพังทองหลาง, ถ่ายไว้เมื่อ 17 พฤศจิกายน 2562.
25. วัดตระพังทองหลาง - สุโขทัย

First revision: Nov.12, 2019
Last change: Jul.24, 2021
สืบค้น รวบรวม เรียบเรียง และปริวรรตโดย อภิรักษ์ กาญจนคงคา.

วัดตระพังทองหลาง ตั้งอยู่นอกกำแพงเมืองสุโขทัยทางด้านทิศตะวันออก อยู่ริมถนนจรดวิถีถ่อง (สายสุโขทัย-ตาก) บริเวณใกล้กันนี้มีวัดซึ่งมีพระสงฆ์ปัจจุบันจำพรรษาอยู่ด้วย วัดนี้ไม่ปรากฎหลักฐานเอกสารว่าสร้างขึ้นในสมัยใด เป็นวัดขนาดกลาง แต่มีความสำคัญมากในแง่ของสถาปัตยกรรมและประติมากรรม ประกอบด้วยโบราณสถานที่สำคัญคือ มณฑปประกอบวิหาร เจดีย์ราย มีคูน้ำล้อมรอบ และอุโบสถ (โบสถ์) อยู่ทางทิศตะวันออก วัดนี้ไม่มีเจดีย์ประธาน แต่ใช้มณฑปทำหน้าที่เสมือนเป็นเจดีย์ประธาน อันเป็นลักษณะเฉพาะแบบหนึ่งของการสร้างวัดที่สุโขทัย มณฑปก่อด้วยอิฐ เป็นอาคารในผังรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปขนาดใหญ่เต็มพื้นที่ แต่ปัจจุบันชำรุดมากแล้ว ด้านทิศตะวันออกเป็นซุ้มประตู อีกสามด้านเป็นผนังที่ประดับด้วยปูนปั้น เป็นเรื่องตามพุทธประวัติ สภาพชำรุดแต่จากหลักฐานที่บันทึกเป็นภาพถ่ายเก่า ทำให้ทราบเรื่องราวได้ว่า

- ผนังด้านทิศเหนือ เป็นภาพตอนพระพุทธเจ้าทรงทรมานช้างนาฬาคีรี โดยปั้นรูปพระพุทธองค์ประทับยืนเคียงข้างด้วยอัครสาวกคือ พระอานนท์ ที่ปลายพระบาทของพระพุทธเจ้ามีร่องรอยให้ทราบว่าเป็นหัวเข่าช้าง ซึ่งคุกเข่ายอมแพ้พระพุทธเจ้า
- ผนังด้านทิศใต้ เป็นภาพตอนพระพุทธเจ้าเสด็จลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ภายหลังเสด็จขึ้นไปโปรดพระพุทธมารดา ปั้นรูปพระพุทธเจ้าในท่าลีลา (เดิน) มีพระอินทร์ พระพรหม และเหล่าทวยเทพตามส่งเสด็จ ได้มีการถอดพิมพ์ภาพปูนปั้นนี้ขณะที่อยู่ในสภาพสมบูรณ์กว่า จัดแสดงอยู่ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ รามคำแหง สุโขทัย
- ผนังด้านตะวันตก เป็นภาพตอนพระพุทธเจ้าโปรดเทศนาสั่งสอนพวกศากยวงศ์ที่เมืองกบิลพัสดุ์ ขณะทรงสั่งสอนทรงแสดงยมกปาฏิหาริย์ เป็นรูปรัศมีเปลวไฟล้อมรอบพระองค์ และมีรูปบรรดาพระญาติแวดล้อมอยู้ภายนอกรูปรัศมีนั้น

บรรดาภาพปูนปั้นเหล่านี้ แสดงถึงลักษณะศิลปะสุโขทัยที่เจริญสูงสุด หรือที่เรียกว่ายุคทองของศิลปะสุโขทัย ซึ่งอายุอยู่ในราวกลางพุทธศตวรรษที่ 20⁰¹.

จำลองภาพกราฟิก 3 มิติ วัดตระพังทองหลาง, ที่มา: Facebook ห้อง "Mr.You Design", พัฒนาโดยผู้ใช้นามว่า ชัยชิต เศตะพราหมณ์, วันที่เข้าถึง 24 กรกฎาคม 2564.

ทิศใต้ของวิหารเป็นภาพปูนปั้นซึ่งหลุดล่วงชำรุดไปมากแล้ว แสดงภาพพระบรมศาสดาเสด็จลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เทวดาอารักษ์ทรงผ้าจีบแบบมอญ, ถ่ายไว้เมื่อ 17 พฤศจิกายน 2562.

ทิศตะวันตกของวิหารเป็นภาพปูนปั้นซึ่งหลุดล่วงชำรุดไปมากแล้ว แสดงภาพยมกปาฎิหารย์, ถ่ายไว้เมื่อ 17 พฤศจิกายน 2562.

ทิศเหนือของวิหารเป็นภาพปูนปั้นซึ่งหลุดล่วงชำรุดไปมากแล้ว แสดงภาพตอนทรมานช้างนาฬาคีรี, ถ่ายไว้เมื่อ 17 พฤศจิกายน 2562.

ที่มา คำศัพท์ และคำอธิบาย:
01. จาก. ป้ายด้านหน้าวัดตระพังทองหลาง, วันที่ถ่าย 17 พฤศจิกายน 2562.

back

info@huexonline.com

Visit : 4207010