22. วัดเชตุพน - สุโขทัย

Title Thumbnail & hero Image: ภาพวัดพระเชตุพน ถ่ายไว้เมื่อ 18 พฤศจิกายน 2562.
22. วัดเชตุพน - สุโขทัย⁰¹.

First revision: Nov.12, 2019
Last change: Apr.04, 2020

วัดเชตุพน ตั้งอยู่นอกกำแพงเมืองสุโขทัยทางทิศใต้ ห่างจากประตูนะโมไปตามถนนประมาณ 1.7 กิโลเมตร ลักษณะทางสถาปัตยกรรมเป็นกลุ่มโบราณสถานที่ใหญ่ที่สุดในบรรดาโบราณสถานนอกกำแพงเมืองทางทิศใต้ โบราณสถานส่วนใหญ่ตั้งอยู่ในพื้นที่วัด ซึ่งมีคูน้ำสองชั้นล้อมรอบ มีเพียงโบสถ์ที่ตั้งอยู่แยกออกมาทางทิศใต้นอกคูน้ำประมาณ 100 เมตร รายละเอียดของสิ่งก่อสร้างในวัด มีดังนี้:-

1. มณฑปพระสี่อิริยาบถ เป็นโบราณสถานหลักของวัด มณฑปเป็นที่ประดิษฐานของพระพุทธรูปปูนปั้นปางลีลา ซึ่งอยู่ทางด้านทิศตะวันออก ทางด้านทิศตะวันตกเป็นพระพุทธรูปประทับยืน ทางด้านทิศเหนือเป็นพระพุทธรูปประทับนั่ง และทางด้านทิศใต้เป็นพระพุทธรูปประทับนอน (ไสยาสน์) พระพุทธรูปสี่อิริยาบถนี้ ก่อด้วยอิฐ มีสภาพชำรุดพระเศียรหักหาย ขนาดของมณฑปกว้างประมาณ 11 เมตร.

2. มณฑปเล็กก่อด้วยอิฐ ขนาดฐานด้านละเจ็ดเมตร ตั้งอยู่ด้านหลังหรือทางตะวันตกของมณฑปพระสี่อิริยาบถ ภายในเจดีย์มีร่องรอยพระพุทธรูปปูนปั้น หันหน้าไปทางด้านทิศตะวันออก และพบว่ามีการเขียนภาพลายเส้นพันธุ์พฤกษา เขียนด้วยสีดำเห็นได้ชัดเจนบริเวณด้านตะวันตกของเจดีย์.

3. ฐานวิหารหกห้อง ก่อด้วยอิฐและเสาศิลาแลงกลม ขนาดกว้าง 20 เมตร ยาว 25 เมตร อยู่ทางด้านตะวันออกของมณฑปพระสี่อิริยาบถ.

4. ฐานเจดีย์รายจำนวน 13 องค์ อยู่รายรอบวิหารและมณฑป

5. กำแพงรอบมณฑปพระสี่อิริยาบถ ทำด้วยหินชนวนล้อมรอบมณฑปพระสี่อิริยาบถและมณฑปเล็ก รวมทั้งเจดีย์บางส่วนไว้ภายในทั้งสี่ด้าน ทางด้านทิศเหนือ ทิศใต้ และทิศตะวันตก มีช่องประตูทางเข้าทำด้วยหินชนวนแท่งใหญ่ หนา เจาะเป็นเดือยสลักไว้เพื่อเข้าไม้.

6. สระน้ำสองสระ อยู่ภายในเขตกำแพงวัด สระแห่งแรกกว้างประมาณ 30 เมตร ยาว 180 เมตร อยู่ทางด้านทิศตะวันตกของวัด สระแห่งที่สองอยู่ทางด้านทิศใต้ของวัด มีขนาดกว้าง 30 เมตร ยาว 120 เมตร.

7. กำแพงวัดก่อด้วยอิฐ ล้อมรอบอาณาเขตวัดไว้ทั้งสี่ด้าน แต่กำแพงนี้ก็ยังอยู่ด้านในของคูน้ำชั้นนอกอีกทีหนึ่ง ขนาดของกำแพงมีความยาวแต่ละด้านมีดังนี้ คือ 180 เมตร ยาว 200 เมตร.

8. คูน้ำที่ล้อมรอบมีสองชั้น คูชั้นในสุดล้อมรอบเฉพาะกลุ่มโบราณสถานส่วนใหญ่ไว้ มีลักษณะเป็นเขตพุทธาวาส ขนาดคูชั้นในกว้าง 10 เมตร ล้อมรอบพื้นที่กว้าง 35 เมตร ยาว 70 เมตร ส่วนคูชั้นนอกมีขนาดกว้าง 25 เมตร ล้อมรอบพื้นที่บริเวณวัดภายในกำแพงอิฐไว้ทั้งหมด.

9. ฐานโบสถ์ก่ออิฐขนาดกว้าง 10 เมตร ยาว 15.5 เมตร มีเสมาหินปักเป็นคู่อยู่รอบแปดทิศ โดยฐานโบสถ์นี้อยู่ห่างออกมานอกเขตคูน้ำล้อมรอบวัดทางทิศใต้ประมาณ 10 เมตร.

วัดเชตุพนนี้ ไม่ปรากฎหลักฐานว่าวัดนี้ สร้างขึ้นตั้งแต่เมื่อใด แต่ปรากฎหลักฐานจากจารึกวัดสรศักดิ์ กล่าวถึงเหตุการณ์เมื่อกลางพุทธศตวรรษที่ 20 ว่า เมื่อพระมหาเถรธรรมไตรโลกฯ มีศักดิ์เป็นน้าของพระมหาธรรมราชาเจ้าเมืองสุโขทัยพระองค์หนึ่ง มาจำพรรษาอยู่ที่วัดสรศักดิ์ได้ร่วมชุมนุมกับพระวัดเชตุพน พิจารณาการสร้างเจดีย์ช้างรอบและศาสนสถานอื่น ๆ ที่วัดสรศักดิ์ จากข้อความที่ระบุชื่อวัดเชตุพนพบในจารึกหลักนี้ ประกอบกับรูปแบบทางศิลปกรรมของที่นี่แสดงให้เห็นว่า วัดเชตุพนคงเป็นวัดที่มีความสำคัญและเจริญรุ่งเรืองในช่วงสุโขทัยตอนปลาย นอกจากนี้ยังได้พบจารึกที่วัดเชตุพน กล่าวถึงเจ้าธรรมรังษีซึ่งบวชได้ 22 พรรษา มีจิตศรัทธาสร้างพระพุทธรูปขึ้นในปี พ.ศ.2057.

ที่มา คำศัพท์ และคำอธิบาย
01. จาก. Facebook ห้อง "อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย" วันที่เข้าถึง 4 เมษายน 2563.

Gallery
ภาพที่ 01-02: ถ่ายไว้เมื่อ 18 พฤศจิกายน 2562.

back

PHOTO
GALLERY

info@huexonline.com

Visit : 4225272