Home / Knowledge : พระราชประวัติ สาแหรก และทหารหาญของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีมหาราช

ราชสกุลอินทรโยธิน

First revision: Apr.19, 2013
Last revision: Apr.26, 2019

ราชสกุลอินทรโยธิน^{๑, ๒}

ราชสกุลอินทรโยธิน เป็นสายตรงจากสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
โดย สมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนอินทรพิทักษ์ (จุ้ย) อันประสูติแต่สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช กับ สมเด็จพระอัครมเหสี กรมหลวงบาทบริจา (สอน) บ้างก็เรียก "ส่อน" บ้างก็เรียก "พุดซ้อน"^๓ เรียกกันในสมัยกรุงธนบุรีว่า "อัครมเหสีหอกลาง" (อยู่มาถึงรัชกาลที่ ๑ ถูกลดพระยศลงเป็นเพียงหม่อมสอน)^๗ ครั้งในสมัยกรุงศรีอยุธยา สมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนอินทรพิทักษ์ ทรงมีพระอนุชาหนึ่งพระองค์คือ สมเด็จเจ้าฟ้าน้อย

พระราชวงศ์กรุงธนบุรี ชั้น ๒

สมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนอินทรพิทักษ์(จุ้ย)

พระราชวงศ์กรุงธนบุรี ชั้น ๓

สมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนอินทรพิทักษ์ (จุ้ย) อภิเษกสมรสกับฉายกริช ธิดาเจ้าเมืองปัตตานี และกับลูกสาวข้าราชการไทยที่ส่งไปรับราชการที่เมืองปัตตานีในสมัยพระเอกาทศรส^๓ ทรงมีพระโอรส-พระธิดา ๔ พระองค์ คือ
        ๑) เจ้าหญิงมะเดื่อ (ทรงเป็นหม่อมห้าม ในกรมหมื่นนราเทเวศ วังหลัง)^๒
      ๒) เจ้าหญิงสาลี่ (ทรงเป็นหม่อมห้าม ในกรมหลวงเสนีบริรักษ์ วังหลัง)^๒
      ๓) เจ้าชาย (ไม่ทราบพระนาม)
        ๔) เจ้าชายทองอิน

เจ้าหญิงมะเดื่อ เป็นชายากรมหมื่นนราเทเวศร์ มีหม่อมเจ้าชายหญิง คือ^๗

หม่อนเจ้าชายเศรษฐ์ ปาลกวงศ์
หม่อมเจ้าชายจักรจั่น ปาลกวงศ์
หม่อมเจ้าหญิง ??? ปาลกวงศ์

เจ้าหญิงสาลี่ เป็นชายากรมหลวงเสนีบริรักษ์ มีหม่อมเจ้า คือ^๗

หม่อมเจ้าชายทินกร เสนีวงศ์

เจ้าชาย (ไม่ทราบพระนาม) มีบุตร 2 คน คือ

คุณชายชิต
คุณชายไชย เป็นหลวงอินทรโกษา ในรัชกาลที่ ๑

เจ้าชายทองอิน ครั้นถึงสมัยรัชกาลที่ ๑ ได้เป็นพระยากลาโหม
ครั้นถึงสมัยรัชกาลที่ ๒ เจ้าชายทองอินได้เป็นเจ้าพระยากลาโหมราชเสนา และได้ถึงสำเร็จโทษ เมื่อ พ.ศ.๒๓๔๖

พระราชวงศ์กรุงธนบุรี ชั้น ๔

เจ้าพระกลาโหมราชเสนา (เจ้าชายทองอิน) สมรสกับ ..........(ไม่มีข้อมูล).............ไม่มีบุตรีเลย มีแต่บุตรชายล้วน ๆ ๕ คน^๒ (บ้างก็ว่า ๖ คน)^๓
         บุตรชายคนที่ ๑: คุณชายสอน ภายหลังเป็น พระชาติสุเรนทร์
         บุตรชายคนที่ ๒: คุณชายเอี่ยม ภายหลังเป็น พระมหาสงคราม
         บุตรชายคนที่ ๓: คุณชาย เอม ภายหลังเป็น จมื่นมหาสนิท
         บุตรชายคนที่ ๔ คือ เจ้าพระยายมราช (สุข หรือ ศุข) เป็นต้นสกุล "สินสุข" หรือ "สินศุข" (ดูรายละเอียดในราชสกุลสินศุข)
         บุตรชายคนที่ ๕ ชื่อ คุณชายนุด ไม่ได้รับราชการ เป็นต้นสกุล "อินทรโยธิน"
                    แต่หลานปู่ของท่านเป็นพลเอก เจ้าพระยาพิชเยนทรโยธิน (อุ่ม) หนึ่งในคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ในรัชกาลที่ ๗
         บุตรชายคนที่ ๖: คุณชายครุฑ

พระราชวงศ์กรุงธนบุรี ชั้น ๕

สายคุณชายนุด สมรสกับ ......(ไม่มีข้อมูล)........มีบุตร ๒ คน^๗

บุตรท่านที่หนึ่ง ชื่อ นายเสงี่ยม อินทรโยธิน
บุตรท่านที่สอง ชื่อ หนู อินทรโยธิน

สายคุณชายครุฑ (บ้างก็ว่า ครุธ) มี บุตรี ๑ คน คือ

แร้ว เป็น นางเทพโกศา รัตนโกศ

พระราชวงศ์กรุงธนบุรี ชั้น ๖

สายคุณชายนุด
นายเสงี่ยม อินทรโยธิน^๕ สมรสกับ......(ไม่มีข้อมูล)........มีบุตรรวม ๘ คน คนโตเป็นหญิง นอกนั้นเป็นชายทั้งหมด

ญ., จันทร์ อินทรโยธิน
ชาย, มุ่ย อินทรโยธิน เป็นนายร้อยตรี
ชาย, อุ่ม อินทรโยธิน ต่อมานายอุ่ม อินทรโยธิน ได้เปลี่ยนนามสกุลเป็น พิชเยนทรโยธิน ตามพระราชทินนาม แต่ญาติพี่น้องยังคงใช้นามสกุล "อินทรโยธิน" อยู่
ชาย, เชย อินทรโยธิน เป็นขุนตำรวจโท พระพรหมสุรินทร์
ชาย, ชม อินทรโยธิน เป็นนายร้อยตำรวจตรี หมื่นสาราพิทักษ์
ชาย, ปลั่ง อินทรโยธิน
ชาย, ชุ่ม อินทรโยธิน
ชาย, ผัน อินทรโยธิน

นายหนู อินทรโยธิน มีบุตรี ๒ คน คือ

ญ., เป้า อินทรโยธิน เป็นภรรยาพระยาศรีธรรมศกราช (ปิ๋ว บุนนาค)
ญ., คร้าม อินทรโยธิน

สายคุณชายครุฑ นางเทพโกษา (แร้ว รัตนโกศ) ธิดาคุณชายครุฑ มีบุตร ๑ คน คือ

ชาย, เปือน รัตนโกศ เป็นนาวาโท พระปัณการสฤษฎิ์ ร.น.

เจ้าพระยาพิชเยนทรโยธิน (อุ่ม พิชเยนทรโยธิน)
ท่านเกิดที่บ้านถนนพระสุเมรุ บางลำภูบน ในกำแพงพระนคร เมื่อวันที่ ๗ มีนาคม พ.ศ.๒๔๑๔^๖

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล เมื่อทรงพระเยาว์ ทรงฉายพระบรมรูปร่วมด้วย
ประธานคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระอง์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา (ขวาพระองค์) และ
พลเอก เจ้าพระยาพิชเยนทรโยธิน (ซ้ายพระองค์) ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์^๕

คณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล พระอัฏฐมรามาธิบดินทร์
(จากซ้าย) ๑. มหาอำมาตย์นายก เจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) ๒. นายนาวาเอก พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา
ประธานคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ๓. นายพลเอก เจ้าพระยาพิชเยนทรโยธิน (อุ่ม อินทรโยธิน หรือ พิชเยนทรโยธิน) ^๘

พลเอกเจ้าพระยาพิชเยนทรโยธิน (อุ่ม อินทรโยธิน) ภาพถ่ายพร้อมลายเซ็นท่าน ฉายโดย ห้องภาพฉายานรสิงห์ ในช่วงปี พ.ศ.2476 ขนาดการ์ดประมาณ 9*12 นิ้ว รูปประมาณ 5*8 นิ้ว พร้อมปกเปิดปิด, ที่มา: Nathanon Buakarnthong, ใน Facebook, วันที่เข้าถึง 26 เมษายน 2562.

พระราชวงศ์กรุงธนบุรี ชั้น ๗

สายคุณชายนุด
1. นายร้อยตรีมุ่ย อินทรโยธิน บุตรนายเสงี่ยม อินทรโยธิน มีบุตรี คือ

ญ., ละม่อม อินทรโยธิน

2. พลเอก เจ้าพระยาพิชเยนทรโยธิน สมรสกับคุณเล็ก บุตรีหลวงญาณประภาส (กิต ดิสยะสิริน) เมื่อเดือนมีนาคม ๒๔๓๓ มีบุตรชาย ๒ คน^๖

บุตรชายคนแรก ชื่อ อาจ พิชเยนทรโยธิน (สมเด็จพระพันปีหลวง พระราชทานนาม) เมื่อ ๑๙ กุมภาพันธ์ ๒๔๓๔, เป็นนายพันโท พระกำจรจตุรงค์^๗
บุตรชายคนที่สอง ชื่อ เอื้อม พิชเยนทรโยธิน (สมเด็จพระพันปีหลวง พระราชทานนาม) เมื่อ ๑๔ กุมภาพันธ์ ๒๔๓๖, เป็นนายพันตรี หลวงศักดิพลฤทธิ์^๗

ในปี พ.ศ.๒๔๓๘ คุณเล็ก ซึ่งเป็นภริยาถึงแก่กรรม

ท่านได้สมรสครั้งที่สองกับ คุณสงัด ปันยารชุน บุตรีพระยาเทพประชุม (ปั้น ปันยารชุน) ในปี พ.ศ.๒๔xx ??? มีบุตรธิดารวม ๗ คน

บุตรคนที่หนึ่ง (ชาย) เอกสักดิ์ พิชเยนทรโยธิน (บ้างก็เรียก เอกศักดิ์)^๗ (สมเด็จพระพันปีหลวง พระราชทานนาม) เมื่อ ๗ พฤษภาคม ๒๔๕๐
บุตรคนที่สอง (ชาย) อัคเดช พิชเยนทรโยธิน (บ้างก็เรียก อรรคเดช)^๗ (สมเด็จพระพันปีหลวง พระราชทานนาม) เมื่อ ๑๖ สิงหาคม ๒๔๕๑
บุตรคนที่สาม (ชาย) เกริกอิทร พิชเยนทรโยธิน (บ้างก็เรียก เกริกอิทธิ์)^๗ (รัชกาลที่ ๖ พระราชทานนาม) เมื่อ ๑๑ เมษายน ๒๔๕๓
บุตรคนที่สี่ (ชาย) เอนทรี พิชเยนทรโยธิน (รัชกาลที่ ๖ พระราชทานนาม) เมื่อ ๙ สิงหาคม ๒๔๕๔
บุตรคนที่ห้า (หญิง) อินทิรา พิชเยนทรโยธิน (รัชกาลที่ ๖ พระราชทานนาม) เมื่อ ๑๙ มิถุนายน ๒๔๖๑
บุตรคนที่หก (หญิง) อุสา พิชเยนทรโยธิน (บ้างก็เรียก อุษา)^๗ (รัชกาลที่ ๖ พระราชทานนาม) เมื่อ ๑๙ ธันวาคม ๒๔๖๓
บุตรคนที่เจ็ด (หญิง) อัมพา พิชเยนทรโยธิน (รัชกาลที่ ๖ พระราชทานนาม) เมื่อ ๗ ธันวาคม ๒๔๖๔

จากเอกสารอ้างอิงลำดับที่ ๗ (ข้างล่าง) กล่าวว่ามีบุตรบุตรีอีก ๕ คน คือ

ชาย, อัศวิน อินทรโยธิน
ญ., อุปลี อินทรโยธิน
ชาย, อาเชาว์ อินทรโยธิน
ญ., อำพน อินทรโยธิน
ญ., อรศรี อินทรโยธิน

ท่านเคยดำรงตำแหน่งสำคัญ ๆ ดังนี้

ราชองครักษ์ประจำพระองค์สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธสยามมกุฏราชกุมาร ณ ประเทศอังกฤษ
ผู้บังคับการโรงเรียนนายร้อยทหารบก
ผู้บังคับการกองพลที่ ๘
จเรทหารม้าและทหารราบ
สมุหราชองครักษ์
องคมนตรีในรัชกาลที่ ๖
มหาดเล็กข้าหลวงเดิมของสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฏราชกุมาร
หนึ่งในคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์เมื่อวันที่ ๒๐ สิงหาคม ๒๔๗๘ ซึ่งท่าน ดร.ปรีดี พนมยงค์ ได้เคยกล่าวว่าท่านผู้นี้ได้รับความเคารพนับถือมากในหมู่คณะราษฎร
ท่านได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เจ้าพระยา ทรงศักดินา ๑๐,๐๐๐ (ศักดินานาหมื่น) ในสมัยของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๗.

ท่านพลเอกเจ้าพระยาพิชเยนทรโยธิน มีความเป็นไปในชีวิตที่หาผู้เสมอเหมือนได้ยาก ได้เริ่มก่อร่างสร้างตัวตั้งแต่อายุยังน้อยจนกระทั่งถึงมีตำแหน่งสูงสุด รับเงินเดือน ๑๒ บาท มาจนถึง ๒,๐๐๐ บาท ออกจากราชการแล้ว ๒ ครั้ง ทางราชการยังต้องเรียกกลับมาทำงานให้แก่ประเทศชาติ ท่านถึงแก่กรรมเมื่อ ๒๑ กรกฎาคม ๒๔๘๕ ด้วยโรคหัวใจ อันต่อเนื่องมาจากอาการความดันโลหิตสูง (ปรับปรุงจาก. ที่มา ๖ ประวัติ พนะท่านพลเอก อุ่ม พิชเยนทรโยธิน ผู้สำเหร็ดราชการแทนพระองค์ เรียบเรียงโดย (หลวง) วิจิตรวาทการ หน้าที่ ๒๓-๒๔)

3. ขุนตำรวจโท พระพรหมสุรินทร์ (เชย อินทรโยธิน) บุตรนายเสงี่ยม อินทรโยธิน มีบุตรธิดา ๘ คน คือ^๗

ญ., น้อย อินทรโยธิน
ชาย, วิวัฒน์ อินทรโยธิน
ชาย, วิศิษย์ อินทรโยธิน
ชาย, ชษณุ อินทรโยธิน
ชาย, ชุษณะ อินทรโยธิน
ชาย, เจียด อินทรโยธิน
ญ., สมหวัง อินทรโยธิน
ญ., ปลั่งศรี อินทรโยธิน

4. นายร้อยตรี หมื่นสาราพิทักษ์ (ชม อินทรโยธิน) บุตรนายเสงี่ยม อินทรโยธิน มีบุตรธิดา ๖ คน คือ^๗

ชาย, ชื้น อินทรโยธิน
ชาย, ชิ้น อินทรโยธิน
ชาย, ชิต อินทรโยธิน
ญ., ประทุม อินทรโยธิน
ญ., ศรีพันธ์ อินทรโยธิน
ชาย, ชวาล อินทรโยธิน

5. นายผัน อินทรโยธิน บุตรนายเสงี่ยม อินทรโยธิน มีบุตรธิดา ๒ คน คือ^๗

ชาย, ผ่อน อินทรโยธิน
ญ., สมรักษ์ อินทรโยธิน

6. คุณหญิงเป้า อินทรโยธิน บุตรนายหนู อินทรโยธิน เป็นภรรยาพระยาศรีธรรมศกราช (ปิ๋ว บุนนาค) มี ธิดาคนเดียว คือ^๗

ญ., ประพาฬ บุนนาค

ที่มาและคำอธิบาย:
๑. จาก. www.oknation.net/blog/print.php?id=34435, วันที่สืบค้น ๑๖ เมษายน ๒๕๕๖.
๒. จาก. ผู้ใช้นามว่า Nawalai Sinsook ใน Facebook เมื่อ ๑๑ มกราคม ๒๕๕๖.
๓. จาก. www.laksanasut.com, วันที่สืบค้น ๑๖ เมษายน ๒๕๕๖.
๔. จาก. www.oknation.net/blog/nanahahe, วันที่สืบค้น ๑๙ เมษายน ๒๕๕๖.
๕. จาก. th.wikipedia.org/wiki/เจ้าพระยาพิชเยนทรโยธิน_(อุ่ม_อินทรโยธิน), วันที่สืบค้น ๑๙ เมษายน ๒๕๕๖.
๖. จาก. ประวัติ พนะท่านพลเอก อุ่ม พิชเยนทรโยธิน ผู้สำเหร็ดราชการแทนพระองค์ เรียบเรียงโดย (หลวง) วิจิตรวาทการ, ๑๘๓ หน้า, พระนคร, โรงพิมพ์ไทยขเสม, ๒๔๘๕. (พิมพ์แจกเปนที่ระลึกในงานพระราชเพลิงสพ พลเอก อุ่ม พิชเยนทรโยธิน ผู้สำเหร็ดราชการแทนพระองค์นะ เมรุวัดเทพสิริทราวาส). (หมายเหตุ ข้อมูลอาจจะมีความผิดพลาดบ้างในการสะกดคำ และปี พ.ศ. เนื่องจากต้นฉบับมีตัวอักษรที่เล็กและเลือนเป็นบางบรรทัด)
๗. จาก. หนังสือ "ลำดับสกุลเก่าบางสกุล ภาคที่ ๔ สกุลเชื้อสายพระราชวงศ์กรุงธนบุรี", ที่ระลึกในงานพระราชทานเพลิงศพท่านผู้หญิง หม่อมราชวงศ์อรุณ วรพงศ์พิพัฒน์ ท.จ.ว. ณ วัดเทพศิรินทราวาส, พ.ศ.๒๔๘๑.
๘. จาก. www.vajiravudh.ac.th/VC_Annals/vc_annal15.htm, วันที่สืบค้น ๒๑ สิงหาคม ๒๕๕๖.

back

info@huexonline.com

Visit : 4225255