Home / Knowledge : ปราสาทศิลปะกัมโพชในดินแดนไทย

045. ปราสาทตาเมือนโต๊ด - อ.พนมดงรัก จ.สุรินทร์

Title Thumbnail & Hero Image: ปราสาทตาเมือนโต๊ด, ที่มา: thai-tour.com, วันที่เข้าถึง 18 มิถุนายน 2564.
45. ปราสาทตาเมือนโต๊ด - อ.พนมดงรัก, จ.สุรินทร์^{01, 02, 03}.

First revision: Jun.18, 2021
Last change: Jun.18, 2021
สืบค้น รวบรวม เรียบเรียง และปริวรรตโดย อภิรักษ์ กาญจนคงคา.

ปราสาทตาเมือนโต๊ด (บ้างก็เรียก ตาเมือนโต๊จ) (เขมร: ប្រាសាទតាមាន់តូច ตาม็วนโตจ - ตาไก่เล็ก) ตั้งอยู่ในช่องเขาตาเมือน (หรือช่องเขาตาเมียง) เทือกเขาพนมดงรัก ในเขตบ้านหนองคันนาสามัคคี หมู่ 8 ตำบลตาเมียง อำเภอพนมดงรัก จังหวัดสุรินทร์ สร้างด้วยหินทรายและศิลาแลง เป็นปราสาทหลังหนึ่งในอุทยานประวัติศาสตร์กลุ่มปราสาทตาเมือน ซึ่งประกอบด้วยปราสาทหินสามหลัง เรียงลำดับจากขนาดใหญ่ไปขนาดเล็ก คือ ปราสาทตาเมือนธม ปราสาทตาเมือนโต๊ด และปราสาทตาเมือน.

ปราสาทตาเมือนโต๊ดอยู่ห่างจากปราสาทตาเมือนธมไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือประมาณ 750 เมตร และอยู่ห่างจากปราสาทตาเมือนไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ประมาณ 390 เมตร ก่อด้วยศิลาแลง มีกำแพงล้อมรอบและมีสระน้ำขนาดเล็กอยู่ทางทิศเหนือหนึ่งสระ เชื่อกันว่าปราสาทแห่งนี้เป็นอโรคยศาลหรือสถานรักษาพยาบาลของชุมชนหรือตามรายทางที่เป็นเส้นทางคมนาคม ซึ่งนิยมสร้างในสมัยพระเจ้าชัยวรมเทวะที่ 7 ประมาณว่าสร้างราว พศว.ที่ 18.

ตรงห้องกลางของโคปุระได้พบศิลาจารึก 1 หลัก จารึกด้วยอักษรขอมภาษาสันสกฤต เป็นจารึกซึ่งพระเจ้าชัยวรมเทวะที่ 7 โปรดให้สร้างไว้ประจำอโรคยาศาลแห่งนี้ มีข้อความเช่นเดียวกับจารึกที่พบที่ อโรคยาศาลแห่งอื่น ๆ คือ กล่าวนมัสการพระพุทธเจ้าพระไภษัชยคุรุไวฑูรยะ ซึ่งเป็นพระโพธิสัตว์ผู้ประทานความไม่มีโรคแก่ประชาชนผู้นับถือและกล่าวถึงการแต่งตั้งเจ้าหน้าที่ประจำสถานพยาบาลในแผนกต่าง ๆ เช่น แพทย์ ผู้ดูแลสถานพยาบาล ปัจจุบันจารึกหลักนี้เก็บรักษาไว้ที่หอสมุดแห่งชาติท่าวาสุกรี

เมื่อพิจารณาผังของปราสาทแล้ว เป็นประเภทอโรคยาศาล ที่มีกำแพงล้อมรอบปราสาทประธาน มีบรรณาลัยหนึ่งหลัง อยู่ภายในกำแพง ด้านนอกมีสระน้ำ ที่เป็นแหล่งน้ำของชุมชนที่นี่.

ที่มา คำศัพท์ และคำอธิบาย:
01. จาก. th.wikipedia.org, วันที่เข้าถึง 18 มิถุนายน 2564.
02. อ้างอิงจาก. ปราสาท (เขา) พระวิหาร, ดร.ธิดา สาระยา, สำนักพิมพ์เมืองโบราณ พิมพ์ครั้งที่ 4 มีนาคม 2552, หน้า 19.
03. จาก. thailandtourismdirectory.go.th, วันที่เข้าถึง 18 มิถุนายน 2564.

back

info@huexonline.com

Visit : 4858123