Title Thumbnail & Hero Image: ปราสาทบันทายกุฎี ถ่ายไว้เมื่อ 22 ตุลาคม 2561.
11. ปราสาทบันทายกุฎี หรือ บันเตียกะได01,02.
First revision: Nov.02, 2019
Last change: Apr.16, 2021
สืบค้น รวบรวม เรียบเรียงและปริวรรตโดย อภิรักษ์ กาญจนคงคา
ปราสาทบันทายกุฎี หรือ บันเตียกะไดนี้ สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าชัยวรรมเทวะที่ 7 ราวปลายคริสต์ศตวรรษที่ 12 - ช่วงต้นของคริสต์ศตวรรษที่ 13
เป็นปราสาทในพุทธศาสนา มหายานนิกาย สไตล์บายน แม้ว่าจะไม่มีบันทึกหรือจารึก (stele) ปรากฎ แต่ก็ครบถึงความเป็นพุทธศาสนา นิกายมหายาน คือ ในช่วงเวลาไล่เลี่ยกัน พระเจ้าชัยวรรมเทวะที่ 7 มีการสร้างปราสาทสามแห่ง คือ
1. ปราสาทตาพรหม (สร้างราว พ.ศ.1729/ค.ศ.1186) มีพระนางปารมิตา (Prajnaparamita) เป็นเทวดาและเทวรูปหลัก
2. ปราสาทพระขรรค์ (สร้างราว พ.ศ.1734/ค.ศ.1191) มีพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร (Lokeshavara) เป็นเทพยดาหลัก และ
3. ปราสาทบันทายกุฎี (สร้างราวปลาย พ.ศ.ที่ 18/ค.ศ.ที่ 12-13) มีพระบรมศาสดา พระพุทธเจ้าเป็นพระประธานหลัก
และจากการสังเกตพบจั่วหรือหน้าบันของปราสาทจำนวนไม่น้อยแสดงถึงภาพสลักพระบรมศาสนดา
การเข้าชมปราสาทนี้ ควรมาในช่วงเช้า หรือเย็น ๆ โดยเข้าทางทิศตะวันออก ซึ่งหน้าประตูด้านทิศตะวันออกของปราสาทบันทายกุฎีจะตรงกับสระสรง (Srah Srang) แล้วควรให้คนขับรถไปปรอรับทางทิศตะวันตก
แผนผังปราสาทบันทายกุฎี, ที่มา: 02, หน้าที่ 147.
ที่มา คำศัพท์ และคำอธิบาย:
01. Michel Petrotchenko, Focusing On The Angkor Temples, The Guidebook 2017 Edition, ISBN 978-616-423-531-1, จัดพิมพ์ที่ บมจ.อมรินทร์ พรินติ้ง ประเทศไทย, ครั้งที่ 4 พ.ศ.2560.
02. Michael Freeman และ Claude Jacques, ANCIENT ANGKOR Book guides, ISBN 974 8225 27 5, จัดพิมพ์ที่ บมจ.อมรินทร์ พรินติ้ง ประเทศไทย, ครั้งที่ 11 พ.ศ.2556.